Jaarlijst Jokke:

Hoe langer hoe meer merk ik dat het op de voet willen volgen van het reilen en zeilen in het muzikale undergroundcircuit met stress gepaard gaat. Naast de serieuze troep bagger die uitgebracht wordt, verschijnen er gelukkig ook een heleboel niet te missen releases waardoor de “fear of missing out” echter soms torenhoge proporties aanneemt. Een tekort aan uren in een dag om alles te beluisteren, een tekort aan centen op de bankrekening om die diehard vinylversie te scoren, te laat van het werk komen om nog tijdig op een concert te geraken, …keuzes moeten gemaakt worden. Bands en labels spelen soms gretig in op die FOMO: van bepaalde releases zijn de oplages zo belachelijk klein, dat wie een exemplaar wil scoren en geen bestelling plaatst op de pre-order dag, achter de mazen van het net vist. En als je op een concert niet bij het openen van de deuren aanwezig bent, kun je die gelimiteerde 7″ toureditie ook op je buik schrijven. En iedereen die gelimiteerde releases koopt om in de verpakking te laten en nadien tegen woekerprijzen op Discogs te smijten, verdient het niet om als muziekliefhebber door het leven te gaan. Op vlak van (underground) concerten worden prachtige initiatieven genomen (die alleen maar kunnen toegejuichd worden), maar soms resulteert dit in een overkill aan shows. In plaats van voor de tiende keer naar Behemoth, Marduk of Amenra te gaan kijken, ontdek ik dan liever een nieuwe undergroundband. Op eventpagina’s lees je regelmatig dat de ticketverkoop razendsnel gaat en dat je best niet te lang wacht om een ticketje aan te schaffen, maar eens het evenement eenmaal daar is, blijkt de zaal half gevuld. Lepe verkoopstrucken!

Nu wil ik allesbehalve verzuurd klinken – er zijn tenslotte véél ergere dingen in het leven en belangrijkere wereldproblemen dan het missen van een concert of plaat. Probeer vooral te genieten van wat je reeds in die platenkast hebt staan in plaats van steeds meer en meer te willen (hebzucht is een zonde waaraan ik me tot scha en schand soms zelf schuldig maak). Kwaliteit boven kwantiteit. Probeer ook het maximale te puren uit nieuw aangeschafte releases in plaats van ze na één luisterbeurt in de verzameling te duwen. Soms valt het kwartje pas bij een tweede of tiende luisterbeurt, groeiplaten weet je wel. Verder is muziek naast ontspanning, toch ook nog voor een groot stuk “my escape from all bullshit in life“. Je volledig verliezen in een pakkende song, een energiestoot krijgen van een knallende plaat, steun vinden in een herkenbare songtekst, …het zijn slechts enkele uitingen van wat muziek voor mij betekent.

Hopelijk kunnen we de meerwaardezoekers onder onze volgers bijstaan in het maken van keuzes in het uitgebreide aanbod. We krijgen soms te horen dat onze scores aan de hoge kant liggen. Dat heeft te maken met het feit dat we enkel de platen reviewen die we ZELF de moeite vinden. Vijfennegentig procent van de recensies die we schrijven gebeurt op basis van aangekochte platen en niet naar aanleiding van promolinks. Op deze manier hoeven we onze kostbare tijd ook niet te verspillen aan dertien-in-een-dozijn bandjes of overbodige releases.

Over naar mijn hoogtepunten van het voorbije jaar dan maar. Ik probeer zo lang mogelijk te wachten met het in mekaar boxen van mijn lijstje, want tot op de laatste dag van het jaar ontdek ik goeie platen. Dit jaar was het een uitzonderlijk moeilijke bevalling, want het niveau lag erg hoog.  En “kiezen is verliezen”, om er maar eens zo’n oneliner tegenaan te smijten. Om het mij iets makkelijker te maken, heb ik eveneens een top 10 van EP’s opgelijst, want ook hier zaten enkele pareltjes tussen.

Beginnen doen we met de song van het jaar: het was kiezen tussen de nostalgische Zweedse black metal klanken van Uada met “Black autumn, white spring“, de frontaal “oep a bakkes” kopstoot die Lord Mantis met “SIG safer” uitdeelde of de repetitieve, rauwe en primitieve gevoelens oproepende aggressie van Uškumgallu met “Dreams of blood“. Het is die laatste geworden.

Beste langspelers 2016

1. Ash Borer – The irrepassable gate
Pakkende, lang uitgerekte atmosferische USBM waarbij dynamiek niet uit het oog verloren wordt door triomfantelijke, snelle black metal stukken te laten overvloeien in onheilspellende mid-tempo passages. Ongetwijfeld de beste band uit de USBM-scene (en durf ze niet als “cascadian” bestempelen potdorie!) Ik verheug me nu al op hun aanstaande tour met Vanum.

2. Death Fetishist – Clandestine sacrament
Het geesteskindje van Matron Thorn (o.a. Ævangelist) en G. Nefarious (o.a. Panzergod) levert met “Clandestine sacrament” een beklijvend black/doom/death-debuut af waarop ook wonderkind D.G. (Misþyrming, Naðra, Martröð, Skáphe, …) een bijdrage leverde. Met “Skáphe²” en “Allir vegir til glötunar” valt hij net buiten mijn top 10; “Transmutation of wounds” heeft dan weer wel een plekje gevonden tussen de beste EP’s van het afgelopen jaar. Ik hoop één dezer het diepgaande interview met Matron Thorn online te kunnen smijten.

3. Predatory Light – Predatory light
In 2015 met “Death essence” goed voor song van het jaar, nu met hun debuut in mijn top 3. Ash Borer-leden K. en D.F. mogen terecht pluimen in hun gat steken, want Predatory Light leverde een messcherp black/death-album uit met door merg en been snijdende leads. Waar blijft die vinyl-release?

4. Katatonia – The fall of hearts
De Zweedse meesters van de melancholie kunnen weinig fout doen bij mij en leveren met “The fall of hearts” hun beste plaat sinds meesterwerk “The great cold distance” af. Op de extended edition prijken vijftien songs waarbij er slechts ééntje wat minder scoort. Progressieve muziek met oog voor detail zonder het gevoel uit het oog te verliezen. Puur vakmanschap!

5. Oranssi Pazuzu – Värähtelijä
Het muzikale equivalent van Tsjernobyl ofte een explosieve psychedelische kernramp waarbij het heerlijk trippen is op de zwarte, verstikkende en overweldigende sfeer die de Finnen weten neer te zetten. In Het Bos wisten ze me reeds omver te blazen om er tijdens Roadburn doodleuk nog een schepje bovenop te doen en het optreden van het jaar neer te zetten.

6. SubRosa – For this we fought the battle of ages
Unieke band qua samenstelling (drievijfde ladies), achtergrond (mormoons verleden van frontvrouw Rebecca Vernon), thematiek en muzikale output (mix van loodzware doom en innemende folk). Benieuwd naar hun performance op Roadburn 2017 waar ze de plaat in haar geheel gaan vertolken.

7. Cobalt – Slow forever
Nadat enfant terrible Charlie Fell bij Lord Mantis aan de deur gezet werd, kon hij gelukkig bij Cobalt terecht. Met “Slow forever” schreven ze een fantastische dubbelaar waarop black metal, sludge, country, folk, hardcore, drone en tal van andere genres al kruisbestuivend tot fantastische songs gesmeed werden.

8. Uada – Devoid of light
Deze Amerikanen doken uit het niets op en doen met hun debuut de glorieuze Zweedse black metal tijden herleven, zonder daarbij hun inspiratiebronnen klakkeloos te kopiëren. Weldra ook in Europa live te aanschouwen. Ik zie “Devoid of light” her en der in eindejaarslijstjes opduiken – ook ik doe mee.

9. Wolvennest – Wolvennest
Op de valreep nog een luisterbeurt gegeven en compleet weggeblazen door dit collectief dat uit binnen- en buitenlandse muzikanten van allerlei ondergrondse substromingen vorm gegeven wordt. Luisteren en ondergaan!

10. Uškumgallu – Rotten limbs in dreams of blood
De tiende release van het interessante Vrasubatlat label katapulteert zich meteen naar mijn top 10 en levert daarenboven ook mijn song van het jaar af. R.F. en M.S. maken beiden ook deel uit van Ash Borer, need I say more?

Vallen er net buiten, maar toch ook zeker de moeite: Ultha, Esben And The Witch, Deströyer 666, Murg, Djevel, Behexen, Sun Worship en Grey Heaven Fall.

Beste EP’s 2016

1. Whoredom Rife – Whoredom rife
Nieuwste telg uit de Nidrosian black metal scene waarvan het eerste wapenfeit als een bom insloeg. De reeds vrijgegeven song van het debuut (dat voor 2017 bedoeld is), resulteerde alvast in een oorgasme. De verwachtingen zijn dan ook hoog gespannen.

2. Darvaza – The downward descent
Als de meest actieve Italiaan uit de black metal scene (Gionata Potenti) de handen in mekaar slaat met Wraath aka Luctus (zowat deel uitmakend van praktisch elke Nidrosian black metal band) geeft dat vonken die heilige huisjes met de grond gelijk branden. Met “The silver chalice” verscheen afgelopen jaar trouwens nog een tweede EP die meer dan de moeite waard is.

3. Verwoed – Bodemloos
Beste release die ons het afgelopen jaar van bij onze noorderburen bereikte…en dat betekent héél wat als je de torenhoge kwaliteit van hun black metal scene in beschouwing neemt. Benieuwd naar meer werk van spilfiguur Erik B.

4. Kosmokrator – First step towards supremacy
Ook in ons kleine belgenlandje loopt voldoende potentieel rond zoals de onder hoodies verscholen leden van Kosmokrator met hun tweede EP bewijzen. En dat is ook Ván Records niet ontgaan. Laat die langspeler maar komen!

5. Lord Mantis – NTW
Lord Mantis – één van mijn favoriete perverten-orkestjes leverde dit jaar met “NTW” een zeer intense EP af. Spijtig genoeg besloot boomstammenmepper/oprichter Bill Bumgardner kort daarna het tijdelijke voor het eeuwige in te ruilen. Benieuwd of de overgebleven leden Lord Mantis zullen verder zetten. Ik hoop het in elk geval.

6. Grave Miasma – Endless pilgrimage
Zowat de meest interessante death metal band van de afgelopen jaren, die ervoor zorgde dat ik terug meer naar dit soort smeuïge grafherrie ben gaan luisteren. Vuil en smerig, maar tegelijkertijd ook pakkende songs die goed uitgevoerd zijn.

7. Martröð – Transmutation of wounds
Supergroep met leden van Misþyrming, Blut Aus Nord, Wormlust, Skáphe, Leviathan, Antaeus en elvendertig andere bands die tot de crème-de-la-crème van de extreme metal scene behoren. Vooral de psychedelische richting die de track “Draumleysa” uitgaat, wil ik verder uitgespit zien op een volgende release.

8. Kjeld/Wederganger – Split
Twee uitstekende Nederlandse black metal bands die samen ten strijde trekken en oerdegelijke songs afleveren. Kjeld doet het meer old school – maar perfect uitgevoerd – terwijl Wederganger reeds een eigen smoelwerk en kijk op het genre heeft weten ontwikkelen.

9. Kringa – Through the flesh of ethereal wombs
Oostenrijkse band die de hoogdagen van Mayhem laat herleven, maar toch een eigen verwrongen draai aan hun aanpak geeft.

10. Time Lurker – I
Deze Fransman kan samen met het Ierse Mortichnia misschien wel de leegte invullen die Altar Of Plagues heeft achtergelaten.

Jaarlijst Flp:

Het gekke aan jaarlijsten is, dat het een momentopname is. Gedeeltelijk toch. Als ik voorgaande lijstjes op Addergebroed bekijk, zouden slechts een handvol releases van de vorige jaren nog top tien waardig zijn voor mij. Zonder twijfel een Mgła, Macabre Omen, Solstafir, The Great Old Ones en Regarde Les Hommes Tomber. Maar vele releases balanceren net onder geweldig, zijnde goed, maar net niet goed genoeg om mind blasting te zijn. Als ik dan het lijstje van dit jaar bekijk, lijkt de intrinsieke waarde toch erg hoog te zijn, maar volgend jaar zal dat wellicht weer erg relatief blijken. Zelf heb ik geen massa’s albums besproken, zoals Jokke, maar toch was het erg moeilijk een top 10 samen te stellen. So here we go,…

Nummer van het jaar: Hemelbestormer – After us the flood
Enkele jaren geleden had ik eigen materiaal in de top 10 gestopt. Dat werd niet overal even goed onthaald, ook al zat er een vette knipoog mijnentwege achter. Maar bon, dit jaar geen “Aether” in de top 10, wel een track van Hemelbestormer. Niet omdat het de beste song van het jaar zou zijn (al is er dit jaar echt geen “Ótta” uitgekomen), maar wel omdat hij voor mij op persoonlijk vlak veel betekent. We hebben hem dit jaar veel live gespeeld en dat loopt een beetje samen met de goede herinneringen die we alle 4 samen hebben beleefd in 2016 en hopelijk ook de komende jaren.

1. Oranssi Pazuzu – Värähtelijä
Oranssi Pazuzu, ik was er niet ZO bekend mee, omdat ik verslingerd bleef aan broertje Dark Buddha Rising. Nu ja, eenmaal bezeten door de oranje demon was er ook geen ontkomen meer aan. De elektronica en psychedelische geïnspireerde kraut black metal nestelt zich als een parasiet in je hoofd. Originele sound, bijster sterke tracks en betoverend in al zijn aspecten, “Värähtelijä“, heeft het allemaal. Spijtig genoeg heb ik hun misgelopen op Roadburn, want dit moet live wel een heuse trip zijn.

2. Antaeus – Condemnation
Jokke vindt “Condemnation” té eendimensionaal. Dat klopt als een bus. Gelukkig ben ik helemaal te vinden voor deze ongebreidelde razernij. Als geen ander weet Antaeus hoe ze haat moet omtoveren tot muziek. Van begin tot einde knallen de riffs van Set alle competitie op een hoopje. Ondanks alle agressie komt “Condemnation” ook sfeervol over en laat de organische sound het toe om de plaat meerdere malen na elkaar te luisteren. Een Celeste bijvoorbeeld, lukt dat niet, hun sound gecombineerd met hun muziek werkt te verstikkend.

3. Schammasch – Triangle
Schammasch’ 3de full bevat 3 platen waarvan elk 33:33 duurt, dus is het niet meer dan logisch dat dit Zwitsers heerschap op de 3de plaats pronkt. Meer dan terecht. “Triangle” is een multi-gelaagd black metalschijfje geworden waarin kwaliteit en originaliteit sleutelwoorden zijn. Ik schrijf het steeds weer, maar “Triangle” is hoe Secrets of the Moon zou klinken als ze positief verder geëvolueerd zouden zijn. Voor intelligente, bezwerende en goed doordachte black metal moet je bij Schammasch zijn. Met deze 3 schijfjes ben je wel eventjes zoet.

4. Deathspell Omega – The synarchy of molten bones
DsO is een zekerheid. Op hun dusk sucker praising releases na, staan deze eigenzinnige Fransen immer garant voor kwaliteit. “The synarchy of molten bones” is geen uitzondering daarop. Het technische niveau, de brutaliteit en boosaardigheid druipt ervan af. Deze lange mini (of toch een full) toont aan dat black metal anno 2016 nog steeds dreigend en gevaarlijk kan zijn. Zoals immer is het geen hapklare brok om te verorberen, maar komt de genialiteit pas echt vrij na meerdere luisterhappen.

5. Bossk – Audio noir
“Audio noir” is in feite mijn eerste echte kennismaking met Bossk. Het was de track “Kobe” die me deed smachten naar meer. “Audio noir” klinkt veelzijdig en houdt ergens het midden tussen post-rock en stoner. De gladde productie luistert makkelijk weg en ik heb het album dan ook massaal beluisterd. Misschien wat teveel, want ook hier geldt de regel dat instant feel good music vaak sneller verveelt. Toch scoort Bossk nog steeds erg hoog op mijn jaarlijst, want “Audio noir” heeft echt wel een impact gemaakt op mij.

6. Rorcal – Creon
De Zwitsers van Rorcal zijn me wel erg bekend en los van hun vaak onnozele audio-verpakkingen, weet het vijftal me steevast te bekoren. “Creon” is net dat stapje verder dan wat we van Rorcal gewend zijn: top notch productie en uit-ste-kend schrijfwerk. Momenteel scheert sludge-achtige post-black hoge toppen met namen zoals Regarde Les Hommes Tomber, Celeste en misschien ook wel The Great Old Ones. Wat mij betreft hoort Rorcal zeker thuis in dat rijtje, incluis verstikkend sfeertje.

7. Bölzer – Hero
Toen ik Bölzer live mocht aanschouwen in de Tilburgse bossen op Incubate enkele jaren geleden, was ik er niet echt over te spreken. Toen “Hero” uitkwam, heb ik mijn moed bijeen gepakt, toch nog maar eens geluisterd en warempel, wat was dát goed! Zo goed dat ik geweigerd heb alles te beluisteren op You Tube en in stead de cd blind heb aangeschaft. Ik ben niet van een kale reis thuisgekomen. Bölzer staat als een huis en verdorie, wat is “Hero” gevarieerd om slechts uitgevoerd te zijn door een duo. Extra credits voor de oerlelijke hoes!

8. Urfaust – Empty space meditation
De Hollanders van Urfaust hebben me altijd gefascineerd, maar nooit een volledige plaat weten te boeien. Met “Empty space meditation” is daarin verandering gekomen. Ik was dadelijk mee met het eerste nummer, “Kapitel 1“, dat zich door het snellere tempo en bezwerende keys onderscheidt van hun oudere werk. Al ben ik wel benieuwd hoe zit dit live gaan oplossen, zijnde slechts een duo en de keys toch wel een prominente rol spelen op “Empty space meditation“.

9. Wolvennest – Wolvennest
Dit is de laatste plaat die ik aangeschaft heb dit jaar, maar zeker niet de minste. Het doet me regelmatig denken aan Dark Buddha Rising met daarbij, op een of andere manier, wat van The Devil’s Blood. Maar pin me niet vast op dat laatste. Wolvennest is dan óók nog eens Belgisch en zit op het fantastische Ván Records. Ik voorzie deze heren en dame een pikzwarte toekomst. “Wolvennest” is zo een plaat die je de hele avond op repeat kunt zetten.

10. Alkerdeel – Lede
Op de valreep in de top 10: Alkerdeel. Vanaf dag 1 dompelen deze West-Vlamingen zich in een vat vol eigenzinnigheid. Op geen enkel moment geeft Alkerdeel toe aan het gangbare en steevast klinken ze recht vanuit het hart. Hun volharding in het gebeuren heeft van “Lede” een originele plaat gemaakt, zonder wereldvreemd te klinken. Ik kan geen andere band voor de geest halen die krautrock mengt met sludge en black metal zoals Alkerdeel dat doet. Terecht in mijn jaarlijst.

Het was erg moeilijk om het 2de deel van het lijstje neer te pennen, daar er nog een hele resem topreleases zijn die (op moment van schrijven) oftewel nog niet uit zijn, oftewel net in balans liggen met de namen die het wel gemaakt hebben, oftewel nog niet (fatsoenlijk) beluisterd zijn door ondergetekende. Here’s the fucking list: Teitanblood, Terra Tenebrosa, Grave Miasma, Kosmokrator, Martyrdöd, Herder, Zeal And Andor, Hedonist, Neurosis, The Ruins of Beverast, Arstidir Lifsins, Almyrkvi, Inter Arma,… En dan zijn er ook nog wat oudere releases die veelvuldig opliggen, maar niet geboren zijn in 2016, zoals een Burzum, een Dead Soul, Izah of een Goat Torment, waarvan de tweede recentelijk pas aangeschaft is.