Sinds we in 2016 de eerste demo van Häxenzijrkell aanhoorden, zijn we in de ban van deze enigmatische Duitse band. Zozeer zelfs dat we ze als headliners wilden boeken voor het eerste Addergebroed-optreden dat we in 2023 organiseerden. Door een verandering in het werkschema van de drummer moesten de Duitsers echter verstek geven. Gelukkig was de betoverende kracht van Häxenzijrkell een paar maanden later te zien op het podium van Unholy Congregation. De rauwe black metal uit de demodagen ontwikkelde zich in de loop van verschillende splits en twee full-lengths (“Die Nachtseite” uit 2020 en “Urgrund” uit 2022) tot hun kenmerkende ceremoniële, psychedelische en ritualistische geluid van vandaag. We spraken met M. (zang, gitaar) over hun derde full-length “Portal”. (JOKKE)
The English version of this interview can be found here.
jullie houden jullie teksten geheim, hoewel ik niet zeker weet of er überhaupt zijn. Maar sinds de begindagen vormen spokenwordopnames en samples uit oude horrorfilms, zoals “Cry of the Banshee”, een integraal onderdeel van het geluid van Häxenzijrkell en lijken ze belangrijk om jullie verhalen te vertellen. De gesproken stukken wisselen af tussen mannelijke en vrouwelijke stemmen. Welke factoren bepalen de stem die jullie gebruiken?
Er zijn teksten, maar die houd ik inderdaad liever geheim. Ik neig er langzaam naar ze wat toegankelijker te maken wat ertoe heeft geleid dat een paar woorden werden afgeprint in de inlay van onze splitrelease met Drengskapur.
De samples werden voor het eerst geïntroduceerd op de “Des Lasters der Zauberey” EP uit 2016, dus min of meer vanaf het begin. We hebben ze op de meeste van onze releases gebruikt omdat ze een geweldige manier zijn om de sfeer en de betekenis te versterken. Er heeft echter een verschuiving plaatsgevonden: met de release van “Die Nachtseite” zijn we gestopt met het gebruik van samples uit vintage horrorfilms en zijn we in plaats daarvan begonnen met het opnemen van onze eigen ‘Stimmen im Nebel‘. De onderliggende woorden zijn deels zelfgeschreven en deels ontleend aan bestaande werken waarin ik me verdiep voor het vormgeven van een bepaald album of nummer. “Die Nachtseite” is bijvoorbeeld sterk beïnvloed door geschriften die verband houden met de ‘Fraternitas Saturni’, een legendarische magische loge die in de jaren 1920 in Duitsland werd opgericht.
Of we een mannelijke of een vrouwelijke stem voor de desbetreffende sample gebruiken is gebaseerd op de inhoud van de sample of op het gevoel van de muziek.
H. (Oerheks, Silver Knife en LVTHN) is één van deze ‘Stimmen im Nebel‘ die op elke release sinds “Die Nachtseite” te horen is. Ondertussen vervoegde hij jullie als vaste bassist waardoor de bezetting uitgroeide tot een trio. Hoe is deze samenwerking tot stand gekomen? Zal H. in de toekomst ook meewerken aan het schrijven van nummers?
H. en ik kennen elkaar al een tijdje. We maken allebei deel uit van de Amor Fati-familie, bij wijze van spreken, en hoewel ik me niet echt herinner waar en wanneer we elkaar voor het eerst hebben ontmoet, ben ik er vrij zeker van dat Marius (Amor Fati Productions) ons aan elkaar voorstelde. We konden het vanaf het begin goed met elkaar vinden. H. stelde me voor aan Déhà die sinds “Die Nachtseite” onze producer bij uitstek is, een heuse Belgische connectie dus!
Het plan was nooit als duo te opereren; het gebeurde gewoon. P. en ik groeiden op in dezelfde landelijke streek van (West-)Duitsland en maakten al minstens tien jaar voor de release van de eerste Häxenzijrkell-demo samen muziek. Er is een blinde verstandhouding tussen ons als het gaat om het maken van muziek. Het was niet gemakkelijk om iemand te vinden die zowel muzikaal als persoonlijk in deze hechte band paste. H. was de logische keuze en hij past precies in dit vreemde universum dat we aan het bouwen zijn. Wat betreft songwriting zijn er nog geen plannen.
De muziek van Häxenzijrkell volgt geen traditionele songstructuren en lijkt gedeeltelijk geïmproviseerd of in het moment gecreëerd te zijn in plaats van zorgvuldig uitgedacht in een home studio.
Nou, ja, een beetje wel. We werken vrij organisch. Alles start meestal met een riff die ik bedenk en vervolgens opneem met het apparaat dat ik op dat moment tot mijn beschikking heb (vaak een klote akoestische gitaar opgenomen met een telefoon) en dan laat ik het even rusten. Een paar dagen of weken later bekijk ik de riff opnieuw om te zien of ik hem nog steeds goed vind en of ik een sequentie, een andere riff of wat dan ook kan bedenken. Op een gegeven moment laat ik P. zien wat ik heb bedacht en werken we er samen aan in de repetitieruimte. We volgen zeker geen traditionele songstructuren!
Bij het opnemen van de albums houden we het zo live mogelijk. We nemen drums en gitaren altijd samen live op in dezelfde ruimte, terwijl zang, samples, bas en synths als overdubs worden toegevoegd.
Een nummer als “AEON” is echter anders en begon met iets wat ik in mijn hoofd hoorde. Ik had een vrij duidelijk idee van wat ik wilde dat het zou worden, maar nog geen riffs of partijen geschreven. Tijdens de opnames van “Portal” verzamelden we elke synthesizer die we konden vinden en gingen we ervoor. Drums, gitaar en een heleboel synthesizers (loops op loops) werden in één keer live opgenomen, alleen door ons tweeën.
Progressie is duidelijk belangrijk voor Häxenzijrkell. Maar zelfs terwijl jullie op jullie laatste plaat wat sepulchrale deathmetal- en snellere blackmetalelementen omarmen, klinkt de band nog steeds 100% authentiek. Hebben jullie een specifieke set regels over wat wel of niet kan worden opgenomen in het universum van Häxenzijrkell?
Trip-hop beats? Neen, er is geen strikte regel, maar alles wat we opnemen moet passen in de sfeer van Häxenzijrkell. Hetzelfde geldt voor de progressie – we proberen onze muziek niet actief te ontwikkelen; het gebeurt gewoon vanzelf. Soms merken we bepaalde elementen pas op nadat we ze hebben opgenomen. Neem bijvoorbeeld het sepulchrale deathmetalelement – ik denk dat ik precies weet naar welk nummer je verwijst. We begonnen het pas “het nummer met de deathmetalriff” te noemen nadat we het hadden opgenomen. Grappig genoeg luister ik eigenlijk niet veel death metal, dus we waren niet van plan dat element op het album te zetten.
Als je naar Häxenzijrkell luistert, vallen weinig specifieke black- of doommetalinvloeden op, misschien met uitzondering van Urfaust. Welke bands hebben jullie geluid helpen definiëren?
Ah, de Urfaust-vergelijking. Ik hou van Urfaust, maar we hebben nooit geprobeerd als hen te klinken, omdat dat echt niet kan. Bovendien hebben we nooit naar andere bands gekeken om ons geluid te “definiëren”. Zowel P. als ik zijn opgegroeid met dezelfde klassieke bands zoals Burzum, Mayhem, Darkthrone, Beherit, Samael, Isengard… Je zult waarschijnlijk stukjes en beetjes van al deze invloeden terughoren in onze muziek.
Na jullie twee keer live aan het werk te hebben gezien, kan ik bevestigen dat niets van de magie van de band verloren gaat in een live setting. Spelen jullie liever live of geniet het creëren van muziek de voorkeur? Krijgen nummers soms een tweede leven als ze op het podium worden uitgevoerd?
Bedankt! Persoonlijk geef ik de voorkeur aan het maken en opnemen van muziek, maar live spelen is een integraal onderdeel van Häxenzijrkell geworden. Het duurde even voordat ik gewend was aan de live setting en de rol van het zingen en gitaarspelen voor een publiek. Er is wel eens een nummer waarvan we denken dat het live helemaal niet werkt en dan zegt iemand het tegenovergestelde. Dus ja, af en toe krijgen nummers live een tweede leven.
Karmazid lijkt jullie grafisch kunstenaar bij uitstek te zijn geworden voor jullie albumillustraties. Wat maakt hem zo speciaal dat jullie naar hem blijven terugkeren?
Een wederzijds begrip, denk ik. Hij is heel makkelijk om mee te werken en begrijpt meteen hoe het artwork eruit moet komen te zien. Meestal krijgt hij enkel een basisconcept en mag hij naar eigen inzicht aan het kunstwerk werken. Hij heeft ons niet teleurgesteld. En de resultaten spreken voor zich, toch?
Op “Portal” lijken de Duitse songtitels en heksenthema’s van jullie vorige releases te zijn vervangen door Kabbalistische kosmologie. Waarom heb je voor deze nieuwe benadering gekozen?
Het is niet per se een nieuwe aanpak; het is gewoon duidelijker op “Portal”, denk ik. Zoals hierboven vermeld, zijn al onze full-length albums diep beïnvloed door Westerse esoterie, en er is een verband tussen hen: “Die Nachtseite” vertegenwoordigt de stap over de drempel, “Urgrund” verkent de reis door gene zijde en de oerchaos, en “Portal” is de manifestatie van die reis. Het is een soort trilogie, losjes verbonden.
De eerste vier titels van de nummers op “Portal” verwijzen naar de vier werelden van de Kabbala, de mystieke traditie van het jodendom waarin het universum is gestructureerd in vier spirituele werelden. Ze vertegenwoordigen de stadia van de schepping en de stroom van goddelijke energie. Deze werelden fungeren als een brug tussen de oneindige, onkenbare God (Ein Sof) en de materiële wereld waarin we leven. Elke wereld weerspiegelt een ander aspect van het goddelijke en heeft zijn eigen unieke kenmerken. De vier spirituele werelden in Kabbala zijn ‘Atziluth’ – De Wereld van Emanatie; ‘Beriah’ – De Wereld van Creatie; ‘Yetzirah’ – De Wereld van Formatie en ‘Assiah’ – De Wereld van Actie. Deze werelden verklaren het proces van hoe goddelijke energie afdaalt van het oneindige rijk van God naar het materiële universum. Ze vormen ook een fundamenteel kader voor het begrijpen van Kabbalistische meditatie en spirituele opstijging. Hoe lang bestudeer je de Kabbala al en is Kabbalistische meditatie iets wat je practiseert?
Kabbalistische praktijken maken al jaren deel uit van mijn leven, hoewel ze niet mijn enige focus zijn. Ze maken deel uit van een persoonlijke reis die voortdurend in ontwikkeling is. Ik zou mezelf geen Kabbalist willen noemen, maar het heeft mijn interesses beïnvloed en tot op zekere hoogte het begin van mijn reis gemarkeerd.
Hoe verhoudt het slotnummer van het album, “AEON”, zich tot deze vier spirituele werelden die in de eerste vier nummers worden beschreven?
Het valt een beetje op, toch? Terwijl, zoals je terecht opmerkte, elk nummer een wereld vertegenwoordigt – of liever een proces, een glimp van creatie – is “AEON” het doel, de verbinding of de manifestatie samengebracht.
Wat kwam eerst voor dit album: de muziek of dit Kabbalistische concept? Kunnen we elk van de eerste vier nummers zien als manifestaties van hoe jij de vier spirituele werelden interpreteert?
Het concept kwam eerst omdat, zoals ik al eerder zei, het min of meer een culminatie is van zijn twee voorgangers. En absoluut, zoals eerder gezegd, zijn de eerste vier nummers een interpretatie van deze vier werelden – maar wel een persoonlijke.
Opener “Atziluth” is een van de snelste nummers die je ooit met Häxenzijrkell hebt geschreven. Hoe verhoudt deze agressiviteit zich tot de spirituele wereld van Atziluth?
Ja, “Atziluth” en “Dämmerung”, het tweede nummer op onze split met Drengskapur, zijn de twee snelste nummers die we tot nu toe hebben geschreven. Voor mij had “Atziluth” – de wereld, niet het nummer – altijd een nogal woeste, ongetemde kwaliteit. Niet per se agressief, maar wel een vonk van vuur. Daarom is de track zelf een beetje meer, nou ja, dynamisch en ongecontroleerd, of – zoals jij het zegt – agressief klinkend.
In een recensie van “Urgrund”, geplaatst op Dusted Magazine, schreef recensent Jonathan Shaw: “So, some other words: Urgrund, Entschleierung, Zeit, all philosophically thick, and the German makes things sound sort of Heideggerian. One envisions lots of misty, Alpine mountainsides; spiritually impenetrable thickets; and long, arcane discoursing on concepts like “dwelling” and “Dasein.” All that’s needed is a night sky, a line of skiers bearing torches and Leni Riefenstahl, ruddy cheeks aglow, leading the way. Those are loaded names, signalling varying degrees of collaboration with the Third Reich’s cultural wing — and likely sensationalist, low-hanging fruit to pluck in the context of black metal. This reviewer has no clue what positions the duo (identified only as P and MK, in cultish black metal style) in Häxenzijrkell take in the ongoing NSBM/RABM schisms, if any position at all. Lots of bands have declared themselves Artists (my capital A, ironising intended) ensconced in lofty spaces above the petty fray of the political. Sorry, folks: if it’s social, and especially if money is changing hands, it’s political.” Heb je hem ooit geantwoord over je standpunt?
Oh boy, volgens mij heb ik die recensie niet gelezen, en als dat wel zo is, ben ik hem helemaal vergeten. Ik kan die gedachtegang eerlijk gezegd totaal niet volgen; het komt op mij erg geforceerd over. Laat ik het zo zeggen: natuurlijk kunnen mensen uit onze muziek interpreteren wat ze willen, maar dat maakt het nog niet per se waar. De strijd voor transformatie, metamorfose of evolutie, die vaak wordt weerspiegeld in de esoterische onderwerpen die we verkennen, past nauwelijks bij een systeem of gedachteconstructie die totalitaire ideologieën omvat.
Häxenzijrkell staat op het punt om te beginnen aan een korte release tour met Nubivagant (ondertussen zijn ze drie shows ver; ADDERGEBROED). Ik kan het mis hebben, maar de mannenstem op album closer “AEON” doet me erg denken aan jullie tourpartner, nietwaar?
Ja, dat is inderdaad Omega van Nubivagant die je hoort. “AEON” had iets anders nodig en omdat we al een tijdje contact hadden, was hij de logische keuze. We kijken erg uit naar de tour met Nubivagant, niet alleen omdat de line-up geweldig is en we allebei onze nieuwe albums op dezelfde dag hebben uitgebracht, maar ook omdat het de eerste keer is dat we langer dan vijf dagen onderweg zijn. Omega is dit natuurlijk gewend, maar voor ons is het een nieuwigheid en we zijn erg enthousiast.
Häxenzijrkell heeft splits uitgebracht met LVTHN, Drengskapur en Brånd. Wat is de belangrijkste voorwaarde voor jullie om een release te delen met een andere band?
Alle bands waarmee we splits hebben uitgebracht, hebben iets gemeen: naast natuurlijk geweldige muziek is er een persoonlijke band. We hebben al een tijdje contact, hebben samen op het podium gestaan of kunnen het gewoon goed met elkaar vinden. In één geval hebben we zelfs een voormalige splitpartner geadopteerd als bandlid (lacht). En speciaal voor de tour verschijnt er ook een split met Nubivagant.
Met welke andere projecten zijn jullie momenteel bezig en willen jullie die met ons delen?
Niet zoveel op dit moment. De meeste van mijn nevenprojecten staan momenteel op hiatus. Häxenzijrkell heeft de afgelopen maanden en jaren steeds meer van mijn tijd opgeslokt, dus er is niet veel tijd meer over voor andere nevenprojecten. Ik help Ish Kerioth als live gitarist. Als mensen die band nog niet gecheckt hebben, moeten ze dat zeker doen! Er is echter een compleet nieuwe entiteit in de maak. Die zal worden onthuld zodra de tijd rijp is.
Addergebroed 