Gedurende het afgelopen decennium onderwierp Faceless Entity de zwakke mensheid aan een aantal beklemmende en misselijkmakende muzikale releases. Bijna vijf jaar na debuutlangspeler “In via ad nusquam” brengt de reis van deze Nederlandse rauwe blackmetalband naar het Grote Niets in de vorm van “The great anguish of rapture” een nieuwe bezwering uit die weergalmt vanuit de koudste, dodelijkste en meest ellendige catacomben. (JOKKE)
Ik viel haast van mijn stoel toen ik las dat “In via ad nusquam”, jullie eerste langspeler, reeds vijf jaar achter ons ligt. Ik heb de indruk dat de repress door Altare Productions en Nebular Carcoma Records uit 2019 meer mensen bereikte dan de initiële release uit 2017. Zou de populariteit van het rauwe blackmetalgenre die zich in tussentijd manifesteerde hier voor iets tussen zitten?
Wij kunnen ons juist herinneren dat de initiële druk van onze eerste langspeler het meeste mensen bereikte; het ding was binnen enkele dagen uitverkocht, maar de vraag naar fysieke kopieën bleef. Vandaar dat er ook gekozen is om de plaat vrij vlot te herdrukken. Het is leuk om te zien dat, zo nu en dan, iemand die voorheen nog niet bekend was met onze muziek een kopie aanschaft en zich laat beroeren door onze muziek. De plaat is inderdaad inmiddels al weer enkele jaren oud, maar er blijft blijkbaar nog altijd vraag naar. Hoewel de populariteit van rauwe black metal inderdaad is toegenomen in de afgelopen jaren (en nu weer aan het afnemen is, zo lijkt) denken wij… hopen wij dat onze plaat de “hype” toch enigszins is ontstegen.
De laatste paar jaren is de rauwe blackmetalscene echt uit zijn voegen gebarsten. Daar veel van deze acts als one-man band opereren, leidt dit in veel gevallen tot een onophoudelijke stroom aan releases, veelal heel gelimiteerd uitgebracht wat dan weer Discogs flippers aantrekt. Denk je dat deze overkill aan bands en veelal middelmatige releases op termijn de dood van het subgenre zal betekenen?
Een genre zal nooit echt “sterven”, dat is op korte termijn vrij zeldzaam. De tijd haalt meestal de minder of niet interessante artiesten er wel uit. Wat dan overblijft zijn de eenmalige parels, kortstondige projecten die de juiste inspiratie wisten te vinden, en muzikanten die het nooit geïnteresseerd heeft wie ernaar luistert en gewoon hun ding blijven doen. Daar maken we ons geen zorgen over.
Voor de tweede langspeler “The great anguish of rapture” werd de overstap gemaakt naar Argento Records en Wolves Of Hades Records, die, net als The Throat die de cassetterelease verzorgen, dichter bij huis gevestigd zijn. Was dat de voornaamste reden om van label te switchen of denk je dat zij Faceless Entity een extra duw in de rug kunnen geven?
Laat het duidelijk zijn dat wij uitermate tevreden zijn over de samenwerking met Altare en Nebular Carcoma; zij hebben onze eerste release ontzettend goed verzorgd. Helaas hebben wij ook kort te maken gehad met een label dat zich niet zo nauw aan de afspraken hield. Ditmaal hebben wij gekozen voor een label waar hele duidelijke, contractuele afspraken mee zijn. Daarnaast zijn de twee eigenaren van Argento goede vrienden van ons. Het label helpt ons erg goed met (nieuwe) stappen in de juiste richting; een goede extra duw in de rug dus, ja. Het helpt uiteraard dat het label dichter bij huis is, dit uit zich bijvoorbeeld in het feit dat wij bij één van de twee eigenaren onze oefensessies houden. Ook is er allerhande apparatuur voor handen waarvan wij eerder niet gedroomd hadden dat deze ooit tot onze beschikking zou zijn, er worden shows voor ons geregeld en alles omtrent de release van onze aankomende langspeler en demo heruitgaves lijkt tot dusver perfect geregeld te zijn. Geen klagen dus.
Wat kan je al kwijt over die heruitgaves van de demo’s?
Al onze demo tapes zullen in een vernieuwd jasje, met nieuwe mastering en verbeterde artwork, uitgebracht worden op vinyl. Bij één van de platen zal een, tot dusver onuitgebrachte, live opname staan. De initiële druk zal gelimiteerd zijn tot 200 stuks, mocht er na deze eerste druk nog vraag zijn dan zullen er herpersingen komen. De testpersingen komen, ondanks alle vertragingen bij de vinylfabrieken, netjes binnen (het gaat hier natuurlijk wel om vier platen tegelijkertijd, dus wij zijn aangenaam verrast). Verwacht binnenkort meer informatie over deze fysieke heruitgaves! Digitaal zijn ze reeds beschikbaar.
Gedurende jullie demodagen tot aan “In via ad nusquam” waren jullie identiteiten in een dichte mist verborgen, wat natuurlijk een mooie symbiose vormde met de bandnaam. Wat waren de redenen voor deze geheimdoenerij?
Zoals je al zegt: de anonimiteit vormt een prachtige symbiose met de bandnaam; dit is dan ook precies de reden geweest voor deze “geheimdoenerij”.
Voor de nieuwe plaat werden de initialen van de drie bandleden vrij gegeven. Werd het stilaan tijd om het mysterie weg te laten nu jullie ook van plan zijn om meer live op te treden?
Klopt! Daarnaast vonden wij die zogenaamde “anonimiteit” niet langer nodig om de boodschap van onze muziek over te brengen. In een kleine kring was het toch al lang en breed bekend wie wij zijn en wat wij doen.
Jullie vorige drummer Faceless Entity III heeft de band ondertussen verlaten en werd vervangen door B.D. Heeft deze switch voor een nieuwe dynamiek gezorgd in het schrijfproces?
Absoluut. Onze drummer is een fantastisch persoon en de samenwerking heeft nieuwe deuren geopend waarvan wij voorheen niet eens het bestaan wisten.
Faceless Entity III is van Bosnische afkomst. De rauwe blackmetalscene in Bosnie en Herzegovina is de laatste jaren ook aan een sterke opmars bezig. Zijn er bepaalde acts uit die scene die jullie héél goed vinden?
Neen, behalve de projecten die wij voorheen deelden met enkele lieden uit de Bosnische scene (waar wij nog altijd volledig achter staan).
Voor april en mei staat een Europese tournee in de stijgers met Dödsrit en het – voor undergroundbegrippen – immens populaire Lamp Of Murmuur. Ik kan mij inbeelden dat er heel wat gegadigden waren om samen met Lamp Of Murmuur op pad te gaan. Hebben jullie een persoonlijke uitnodiging als tourpartner van hem ontvangen?
De tour wordt volledig verzorgd door ons label. Er was al langer onderling contact met Argento/Wolves of Hades en Lamp of Murmuur en de tour is een natuurlijk verloop van omstandigheden.
Deze interessante package zal ook een tussenstop maken op Roadburn. Een natte droom die uitkomt neem ik aan?
Een van onze leden heeft eerder op Roadburn gestaan. Het is een fantastisch festival waar ieder detail nauwkeurig uitgewerkt wordt. Wij hebben het gevoel dat de organisatoren van dit festival erg goed luisteren naar de door hun geboekte artiesten. Ergens is het merkwaardig dat deze package überhaupt geboekt is voor Roadburn; gezien het eigenlijk niet perfect aansluit bij de rest van de line-up. Maar wat dat betreft halen wij onze invloeden uit allerhande genres binnen de muziek, dus wij zagen het wel zitten.
De laatste jaren besteedt Roadburn erg veel aandacht aan de florerende Nederlandse blackmetalscene. Wat vinden jullie van het huidige Nederlandse muzieklandschap op gebied van de zwarte metalen?
Er zijn hele toffe projecten, er zijn hele nietszeggende projecten. Wat ons erg opvalt is dat er binnen Nederland een x-aantal projecten ter wereld gebracht zijn waarbij wij de vraag hebben of de drijfveer van de artiesten erachter wel zo oprecht is. In deze projecten horen wij weinig origineels terug, veelal is het teruggrijpen naar een geluid uit de negentiger jaren terwijl er gemeend wordt dat het wiel opnieuw is uitgevonden en waar het er op lijkt dat ze puur en alleen bestaan voor “populariteitsdoeleinden”. Ansich niets mis met teruggrijpen; wij hebben ook zo onze Ildjarn-worship projecten, maar vaak bezigen de mensen achter de projecten waar wij op doelen zich ook nog eens met het strikt dicteren van wat black metal is, of zou moeten zijn. Onzin wat ons betreft; immers is het genre mede geboren uit een afkeer voor scene-regeltjes. Wij dicteren niks, behalve dat je naar de volgende Nederlandse bands moet luisteren: Witchfukker, Sternklang, Azanul, Deathless Void, alles van Jeroen Putman, alles van Maurice de Jong en uiteraard alle Nederlandse projecten die betrokken zijn bij The Throat en Consistentis Veritatis Peremptoria waar wij niet zelf onderdeel van zijn.
Ik kan er dit jaar spijtig genoeg niet bij zijn op Roadburn. Staat er ook een show in België op het programma?
Wat niet is kan nog komen: boek ons!
Ik ben heel benieuwd hoe jullie live zullen klinken want ik heb al meermaals ondervonden dat er vooral bij rauwe blackmetalbands een groot verschil is tussen de live sound en het geluid op plaat. Zo zag ik bv. Black Cilice ooit aan het werk en die klonken live heel wat gepolijster en cleaner dan het lofi geluid dat ik van hen op plaat gewend was. Horen jullie een grote discrepantie tussen Faceless Entity op plaat en op het podium?
Dat is natuurlijk moeilijk te zeggen als je zelf op het podium staat. Wat wij teruggehoord hebben van onze meest recente show is dat het geluid vooral een stuk harder en intenser lijkt. Black metal thuis op de plaat is natuurlijk een andere beleving dan op het podium; wij denken dat black metal die in kleine kring thuis beluisterd wordt meer open staat voor persoonlijke interpretatie van de luisteraar. Live wordt het de luisteraar een stuk meer gedicteerd; het wordt letterlijk in je gezicht gesmeten en daar moet je het mee doen. Wij vinden beide prima.
Jullie geluid kan op plaat gerust als lofi beschreven worden. Is dat het resultaat van beperkte opnamemiddelen en – budget of zijn jullie per release toch steeds op zoek naar een welbepaald geluid of progressie vergeleken met voorgaande releases?
Beide kloppen: onze eerste plaat is met zeer beperkte middelen en geen budget opgenomen en was een stuk meer onderhevig aan improvisatie en sonische experimentatie. Wat dat betreft vinden wij onze aankomende langspeler een stuk minder lo-fi, misschien slaan wij volledig de plank mis met ons eigen oordeel… Maar wij komen wat dat betreft uit de meer lo-fi kant van black metal, dus vergeef het ons. Het is ook zeker waar dat wij per plaat willen groeien; in compositie, in middelen en in uitvoering, zonder hierbij de essentie van wat Faceless Entity is uit het oog te verliezen.
De grootste progressie inzake sound werd inderdaad gemaakt met het nieuwe album. Wat hebben jullie anders aangepakt vergeleken met het verleden?
Om te beginnen is het materiaal een stuk meer gestructureerd; hoewel het zeker nog elementen van improvisatie bevat zoals bij onze eerste langspeler. Daarnaast zijn de opnames ditmaal een stuk professioneler aangepakt. Wij zijn al jaren actief binnen de black metal maar leren nog altijd nieuwe dingen. Dit uit zich vooral op het gebied van mixing en mastering; welke wij geheel zelf doen.
De dood en de angst voor de dood lijken als een rode draad doorheen het oeuvre van Faceless Entity te lopen. Jullie Bandcamp-pagina spreekt zelfs over thanatofobie, een specifieke fobie voor de dood, om te sterven en zaken die aan sterven doen denken. De naam is afgeleid van het Griekse ‘θάνατος thánatos’, ‘dood’ en ‘φόβος phóbos’, ‘angst’. Nu is een zekere angst voor de dood bij de meeste mensen wel aanwezig, maar van een fobie is pas sprake als de angst niet-reëel is en het dagelijkse leven van de lijder overmatig sterk beïnvloedt. Lijden jullie zelf aan thanatofobie en hoe manisfesteert zich dat?
Ja, maar dit manifesteert zich bij ieder van ons anders.
Spiritualiteit en meditatie kunnen helpen om beter met de angst voor de dood om te gaan. Hierbij leer je immers hoe je dingen moet loslaten. Zijn jullie hiermee bezig?
Met Faceless Entity bezig zijn belichaamt dit wel voor ons; de muziek heeft voor ons wel iets spiritueels of meditatiefs… Het is een soort doodsfixatie; kwaad terugstarend naar de afgrond.
Hebben jullie de dood al eens in de ogen gekeken?
Alles wat leeft is stervende. Iedereen kijkt constant de dood in de ogen. Alles om ons heen is stervende of al dood.
Beschouwen jullie de dood als het eindpunt en wat vereenzelvigen jullie met de dood?
Daar is geen antwoord op; vandaar ook de naam Faceless Entity. De naam en de band proberen gestalte te geven aan een probleem zonder kenbare vorm. De dood is een bedreigend, onkenbaar fenomeen; we kennen de dood niet en kunnen het niet kennen omdat we nog leven, maar de dreiging is er en is constant.
Jullie verschillende releases hebben allemaal op één of andere manier te maken met de dood, sterven en het rouwproces van diegenen die achterblijven. Kan je per release toelichten welke aspecten er concreet behandeld worden?
Eigenlijk omvat iedere release wel de omgang met thanatofobie, sterven, rouw en de onkenbaarheid van de dood. Er is geen release die één enkel aspect hiervan specifiek belicht.
Net zoals de voorgaande releases bevat ook “The great anguish of rapture” weer een intrigerende albumcover. Wat is er zoal te zien?
Op de albumcover staat het zogenaamd “medium” Stanisława Popielska, welke op deze foto “ectoplasma” zou uitbraken. Het staat voor ons symbool voor de ijdele, naarstige poging om de dood menselijk te maken; een terugkerend onderwerp binnen Faceless Entity.
De “Semper dolens” demo is een live captatie van een publieke séance die jullie op 28 mei 2016 hielden tijdens Tenebrous Haze I, tezamen met Mirre en Utvara. Was dit 24 minuten durende nummer volledig op voorhand uitgedacht of is er tijdens optredens ook plaats voor improvisatie? Zo ja, geldt dat ook wanneer jullie nummers opnemen?
Dit klopt niet: “Semper dolens” is een losstaande opname gemaakt in onze toenmalige rehearsalruimte; dit is de 24 minuten durende opname waar je op doelt. De live opname, welke 20 minuten lang is, is als bonus toegevoegd aan de digitale en aankomende fysieke heruitgave van “Semper dolens” (de B kant, om precies te zijn). Deze stond dus niet op de originele cassette zoals uitgegeven via The Throat in 2015, immers was deze opname toen nog niet gemaakt. Vroeger waren onze live optredens, op een gemeenschappelijk startpunt na, bijna volledig geïmproviseerd. Inmiddels voeren we live geschreven nummers op waarin nog maar beperkt de ruimte is voor improvisatie.
Teksten lijken me bij Faceless Entity – net als de muziek – een heel fluïde en abstract gegeven te zijn. Hebben jullie daadwerkelijk uitgeschreven teksten of gaat het eerder om de gevoelens die jullie via het krijsen willen uiten?
Wij werken voor onze langspelers met uitgeschreven teksten, waar uiteraard ruimte is gelaten voor losse kreten en krijsen.
R.v.R., jij lijkt me de oorspronkelijke bezieler van Faceless Entity te zijn, correct? Je houdt er tal van andere bands en projecten op na die zich veelal ook in de atmosferische en rauwe ondergrondse krochten van black metal en ambient afspelen. Welke behoefte of drang was destijds nog niet ingevuld of onbeantwoord gebleven en leidde tot de oprichting van Faceless Entity?
Faceless Entity is nooit een eenmansformatie geweest; de eerste opnames die samen met K.v.H. zijn opgenomen staan eigenlijk op de eerste langspeler. De eerste ideeën waren gebaseerd op riffs en korte muzikale thema’s die samen met K.v.H. zijn bedacht, die in de opnames ontaarden in improvisatie. We kwamen er door samen muziek te schrijven en improviseren achter dat we veel van dezelfde angsten, gedachten en muzikale visies delen. Van daaruit is het project verder ontwikkeld. Het is waar dat dit thema in andere persoonlijke projecten van mij is teruggekomen, met name in Vestibulum Vacuüi en de voortzetting, Black Door. Maar niets vervangt een wisselwerking en samenwerking met andere mensen, en in geen enkel project is dit gevoel zo sterk verwoord.
Welke bands beschouwen jullie als inspiratiebron voor Faceless Entity? Op de nieuwe langspeler hoor ik wel eens echo’s van het Noorse Throne Of Katarsis en dan vooral diens laatste full-length “The three transcendental keys”.
Wij hebben deze vraag vaker gehad en zijn vaak vergeleken met het één en ander, soms bands waar wij zelf niet bekend mee zijn. Eigenlijk zijn er geen bands geweest waar wij directe inspiratie vandaan hebben gehaald. Uiteraard heeft muziek in het algemeen, tot op een zekere hoogte, ons beïnvloed en geïnspireerd, maar het is onze leefwereld, waar muziek van alle soorten een gigantisch onderdeel van is, die ons laat doen wat wij doen.
Is het wanneer jullie muziek schrijven altijd duidelijk voor welke band of project een bepaald stuk muziek bestemd is?
Ja, met enkele uitzonderingen daargelaten.
Toen jullie met “In via ad nusquam” de overstap maakten van demo’s naar een langspeler, werden de songlengtes ook aanzienlijk ingekort. Was dat een bewuste keuze of eerder een organische evolutie?
“In via ad nusquam” is eigenlijk onze eerste gezamenlijke opname. De demo’s, welke allen later opgenomen werden dan het gros van de eerste langspeler, zijn weliswaar eerder uitgebracht dan de langspeler, maar dus niet in een vroeger stadium opgenomen. Sprake van een bewuste keuze of organische evolutie is er in deze niet, wel is het opnameproces van de demo’s en de eerste langspeler aanzienlijk anders.
Tijdens de voorbereidingen voor dit interview heb ik jullie releases nog eens allemaal chronologisch afgespeeld. Aan het einde ervan waren zowat elk grijntje levensvreugde en optimisme aan mijn lichaam en ziel onttrokken. Mission accomplished?
Ergens is het niet onze “missie” om de luisteraar volledig mee te slepen in onze hersenspinsels en wanen, maar het is geen slecht iets om tijdens het luisteren naar Faceless Entity stil te staan bij de dood. Besef je eigen sterfelijkheid, maar leef ook; laat dit besef geen ziekelijke vorm aannemen… Dat doen wij wel voor je. Met onze oprechte deelneming.