Quarantaine, isolatie en melancholische verlangens naar vroegere tijden; perfecte setting voor een nieuwe Katatonia-plaat denk ik dan. Die was er bijna niet meer gekomen want nadat het touren voor “The fall of hearts” erop zat, trok Katatonia er in 2018 onverwachts de stekker uit. Althans voor even, want naar aanleiding van het tienjarig bestaan van “Night is the new day” staken de vijf Zweden een jaar later de koppen opnieuw bij mekaar om dit jubileum live te vieren. Tijdens de inactieve bandperiode bleef frontman Jonas Renkse echter geduchtig verder componeren met de idee van een soloalbum in zijn achterhoofd. Vlak voordat ie de studio zou intrekken gooide de zanger het roer echter om en overtuigde zijn bandmakkers om zijn materiaal toch onder de Katatonia-noemer uit te brengen. En zo plofte de twaalfde langspeler “City burials” enkele weken geleden op onze deurmat.

Als fanboy was ik natuurlijk reuze benieuwd naar het totaalplaatje hoewel de eerste twee singles ons nog niet meteen achterover deden vallen. Het rustige “Lacquer” klonk eerder als een doorslagje van het adembenemende “Unfurl” en het met een heavy metal solo doorspekte “Behind the blood“, waarin Roger Öjersson zijn talent laat horen, schrikte ons aanvankelijk wat af indien dit een blauwdruk voor de nieuwe richting zou worden. Net zoals op “The fall of hearts” kiezen de meesters van de melancholie opnieuw voor een eerder rustige opener; geen dubbele basdrums en heavy riffs zoals in “Leaders” of “Forsaker” met andere woorden. Dit “Heart set to divide” ontpopt zich wel langzaam van een timide openingspassage naar progressievere vaarwateren waarin drummer Daniel Moilanen en bassist Niklas Sandin zich ritmisch kunnen uitleven, hoewel Daniel meer in dienst van de nummers speelt dan technische hoogstandjes te etaleren. Dat de nummers oorspronkelijk voor Jonas zijn soloplaat bestemd waren is goed hoorbaar want de timide frontman schittert als nooit tevoren en staat centraal in de elf composities. Zijn stemtimbre klinkt gelaagder en zijn bereik gaat breder dan ooit. Dat was eigenlijk al hoorbaar in de eerste twee reeds aangehaalde erg uiteenlopende en diverse singles die na meerdere luisterbeurten eigenlijk perfect op hun plaats vallen in de flow van het album en uiteindelijk niet moeten onderdoen voor de rest van het materiaal.

Opnieuw prijkt er in de vorm van “Vanishers” een duet op de plaat waarin Jonas samen met Full Of Keys zangeres Anni Bernhard een prachtig ingetogen song vertolkt waarin strijkers voor extra warmte zorgen. “City burials” heeft – zoals elke Katatonia-plaat – wat tijd nodig om in te werken en haar geheimen volop prijs te geven. Zo bevatten sommige nummers heel wat meer diepgang dan wat op het eerste gehoor bleek. Kippenvelopwekkende refreinen zoals we horen in “The winter of our passing“, “Flicker” en het naar Tool neigende “City glaciers” zijn er nog meer dan voldoende, maar de catchy bridges uit het verleden hebben soms plaatsgemaakt voor weinigzeggende opbouwen met geprogrammeerde drums. Een andere kanttekening is de drumsound die wat vlak klinkt (oudgediende Jens Bogren werd voor de mix en mastering dan ook ingeruild voor de Deen Jacob Hansen). Een andere opvallende wijziging is dat het artwork niet langer van de hand van Travis Smith is waarmee Katatonia sinds jaar en dag samenwerkte. Het resulteert in een verfrissende aanpak. Had jij trouwens de kenmerkende raaf al opgemerkt die verschijnt in het gelaat van de op de cover prijkende ontwerper Beech wanneer deze ondersteboven gehouden wordt? Met het stevige maar van een inspiratieloos refrein voorziene “Fighters” en het dynamische “Closing of the sky” zijn er ook twee bonusnummers in omloop maar daar moet je – net zoals bij de voorganger – meerdere edities voor aanschaffen om ze beide in huis te halen (fuck you Peaceville!).

Samenvattend blijft Katatonia verder timmeren aan een geluid dat ondertussen uit de duizenden herkenbaar is. Er wordt verder gebouwd op de funderingen van de vorige platen, maar toch wordt er op verschillende nummers, door bijvoorbeeld het toevoegen dan gitaarsolo’s, subtiel een nieuwe weg ingeslagen en daarvoor kan ik niets anders dan respect opbrengen. Algemeen klinkt de band wat rustiger, hoewel er in nummers als “Rein“, “Untrodden” (waarin Roger opnieuw mag soleren) en “Neon epitaph” nog steeds voldoende metalelementen aanwezig zijn, en daar is mijns inziens niets mis mee. “City burials” ontpopte zich de voorbije weken voor ondergetekende tot de perfecte soundtrack voor de lock down.

JOKKE: 85/100

Katatonia – City burials (Peaceville Records 2020)
1. Heart set to divide
2. Behind the blood
3. Lacquer
4. Rein
5. The winter of our passing
6. Vanishers
7. City glaciers
8. Flicker
9. Lachesis
10. Neon epitaph
11. Untrodden