Wanneer we van Argento Records een promo krijgen waar “For fans of: Reverorum Ib Malacht, Martröð, Mortuus, Leviathan” bij vermeld staat, spits ik geheid mijn oren, want dat zijn nu eenmaal bands die goed scoren a casa Cas. Voor de rest komen we weinig over Zwaard of hun eerste wapenfeit te weten, behalve dat ze van Nederland afkomstig zijn en hun muziek als subterranean black metal bestempelen, wat die term dan ook mag inhouden. Het gezelschap dat verder de spotlights schuwt komt van onder de oppervlakte met een offerande van drie nummers die samen mooi een EP van achtentwintig minuten vullen. Sommige full lengths zijn de dag van vandaag korter dan dat, dus ik klaag alvast niet.

Wie trouwens denkt dat de bovenstaande referenties staan voor een nietsontziende wervelwind van dissonante chaos is er grotendeels aan voor de moeite. In die zin begrijp ik bij het beluisteren van “Bloed en wijn” in eerste instantie niet goed waar de gelijkenis ligt: ik verwacht een draaikolk, maar krijg in de plaats repetitieve en op het eerste gehoor minimalistische black metal die weliswaar bulkt van de dissonantie, maar zonder het op z’n IJslands aan te pakken. Zo doet het gebruik van repetitieve dissonante loopjes die minutenlang herhaald worden inderdaad meteen het Leviathan-belletje rinkelen. Mortuus horen we dan weer terug in het dragend basspel en het feit dat de lange composities zelden boven midtempo-snelheden meanderen en hierdoor een ietwat meditatief karakter meekrijgen.

Dat alles op het eerste gehoor, en initieel klonk de EP mij wat vlak in de oren. Naarmate ik ze echter herhaaldelijk luister, valt plots vanalles op in de drie delen die Romeinse nummers als titels meekregen. Zo wordt “I” initieel gedragen door zo’n dissonante loop die op een laag fuzz voortrolt, gedragen door simpele maar effectieve baslijnen en dito drums en spaarzame piano die voor een extra macabere toets zorgt. Halfweg echter slaat het nummer om in de zin dat de dissonante loop – nog steeds dezelfde progressie – nu vanuit de zoemende, bewegende onderlaag van distorted gitaren komt. Deze bromvliegsound zwelt enkel aan tot plots het kwartje valt en de referentie naar Martröð logisch lijkt: wat alle vier de eerder genoemde bands gemeen hebben is dat hun doel eruit bestaat de luisteraar zich zo oncomfortabel mogelijk te doen voelen.

Dat verontrustend gevoel van onbehagen creëert Zwaard dus met een vrij minimalistische aanpak en het schrikeffect waarmee de tweede akte begint, na een kleine minuut noise en ambient – niet van de saaie, maar van de beklemmende soort. Ondanks dat het drumriedeltje me op den duur wat tegenvalt slagen de gitaren er opnieuw in ambetant dissonant mijn nekvel overeind te doen staan. Dat hier subtiele toetsen bij komen kijken die aan oude Nosferatu-films doen denken helpt enkel maar de ongemakkelijke sfeer in de verf te zetten.

Om dan toch nog even terug te keren naar de referenties hoor ik Reverorum Ib Malacht nog steeds weinig terug in wat Zwaard ons voorschotelt, of het moet gaan om de algemene psychotische sfeer – en daarbij dienen de vocale verdiensten niet onvermeld te blijven – ze dragen namelijk het hele kleinood. Met momenten zo scherp dat je er parmesan op kunt raspen, toch verrassend helder en niet zelden de randen van het waanzinnige aftastend of getergd kwijlend, de zang is gevarieerd en oprecht smerig en kwaad, al overtuigen de meer ‘cleane’ (ik gebruik het woord met een grove korrel zout) uithalen niet steeds.

Al bij al is “Bloed en wijn” een interessante EP die haar geheimen niet van de eerste keer prijsgeeft en waarin meerdere lagen en details verstopt zitten onder wat op het eerste gehoor vrij minimalistische en repetitieve black metal is. De heren zetten volop in op doordachte dissonantie met veel ademruimte, wat een verademing is na al het chaotische geweld van de afgelopen jaren dat de term dissoblack opgeplakt kreeg. Zwaard klinkt er echter niet minder onaards door, integendeel. “Bloed en wijn” mag dan niet de spannendste release zijn, als je je eens een halfuur absoluut niet op je gemak wil voelen, is deze EP perfect.

CAS: 79/100

Zwaard – Bloed en wijn (Argento Records 2022)
1. I
2. II
3. III