Wanneer gevraagd naar de vaandeldragers van de IJslandse scene zullen de meesten onder ons spontaan denken aan het Wormlust van H.V. Lyngdal of Dagur Gíslason van tourmachine Misþyrming, maar ook Þórir Garðarsson is reeds meer dan twee decennia één van dé sterkhouders en riffmeisters van het noordelijke eiland. Garðarsson had de hand in “Flesh cathedral” en “Aphotic womb” van respectievelijk Svartidauði en Sinmara, twee langspelers die zonder meer cruciaal waren in mijn afdaling naar de meest zwartgeblakerde krochten van het muzikale spectrum en een decennium later nog niks aan intensiteit hebben ingeboet. Svartidauði ligt ondertussen op zijn gat en Sinmara zou binnenkort na alweer vijf jaar stilte nieuw materiaal loslaten, maar al dat verzameld werk bleek toch niet afdoend voor de man. Enter Vafurlogi, een soloproject waarin al zijn materiaal dat niet bij één van zijn andere projecten terecht kon verzameld wordt. “Í vökulli áþján” is alvast de eerste van twee geplande langspelers.

In een recent gepubliceerd interview op de website van broodheer Norma Evangelium Diaboli geeft Garðarsson aan dat in Vafurlogi heel wat materiaal vervat zit dat het niet tot albums van zijn andere projecten schopte. “Dat is eraan te horen” is mijn eerste gedachte wanneer “Reikul vofa” uit de speakers schalt, maar volgens de man zelf valt dat ouder gerief vooral op de tweede plaat te horen en zijn de composities die hier gebracht worden vooral geschreven tussen 2018 en 2020. Desalniettemin klinkt Vafurlogi met momenten als de dwarsdoorsnede van beide bands in combinatie met een terugblik naar het begin van het millennium en een scheut meer melodie – dat laatste is ook een tendens die reeds bij Sinmara merkbaar was. De IJslander zelf zegt dat het sologegeven ervoor zorgt dat hij veel meer vrijheid ervoer tijdens het componeren, en dat merk je aan het feit dat hij nieuwe, soms traditionelere, invalshoeken toevoegt aan zijn toch reeds kenmerkende schrijfstijl.

Dat Garðarsson zichzelf niet wil blijven herhalen wordt ook duidelijk in een nummer als “Dreyrrauði” waarin we, net zoals in de intro van “Reikul vofa”, de schim van Dissection ontwaren – u hoort het, het is niet enkel dissonantie dat de dienst uitmaakt. Tegelijk doet voornoemde “Reikul vofa” uiteindelijk toch sterk aan “Aphotic womb” denken. Garðarsson lijkt erop gebrand om meer traditionele black metal te eren door zijn lens van IJslandse en dus in de kern orthodoxe achtergrond. Deze aanpak zorgt ervoor dat Vafurlogi niet zo verstikkend klinkt als pakweg Svartidauði. Al dit voorgaande zou Vafurlogi een herkenbaar eigen smoelwerk mee moeten geven, maar net daar lijkt het schoentje te knellen. Net door de verwevenheid van de schrijfprocessen met andere projecten en ‘nieuwe’ invalshoeken die bijvoorbeeld ook al door Misþyrming werden toegevoegd (luister er “Iðrun og ótti” eens op na) klinkt Vafurlogi in mijn oren vooral als een samenvatting van wat we het laatste decennium uit IJsland te horen kregen.

Dat laatste is jammer, want aan variatie in tempo en sfeer is er op “Í vökulli áþján” alvast geen gebrek en gezien Stephen Lockhart van Studio Emissary achter de knoppen zat krijgen we terug een volle, minutieus uitgekiende heldere sound – maar ook hier hoor ik te weinig dat Vafurlogi écht op eigen poten doet staan. Op onvoldoende herkenbare riffs betrappen we Garðarsson ook niet (al dient toch even gezegd dat ik de wenkbrauwen fronste bij “Helgrindur”, dat wel heel veel weg heeft van Mare’s “Nightbound”). Voor het eerst nam hij ook zelf de zanglijnen voor zijn rekening, wat resulteert in een niet onverdienstelijke rauwe strot.

U ziet, het oordeel is dubbel. Enerzijds weet Vafurlogi een sterk debuut uit te brengen en is nieuw werk van Garðarsson quasi steeds een garantie op kwaliteit. Aan de andere kant blijft er ook na ettelijke luisterbeurten weinig plakken en zuigt “Í vökulli áþján” me niet de dieperik in zoals ’s mans eerder werk. Misschien heeft dit toch wel complexe werk nog tijd nodig om zich in mijn brein te nestelen, maar ik blijf toch wat op mijn honger zitten en kijk eigenlijk vooral uit naar die beloofde B-sides van Svartidauði.

CAS: 82/100

Vafurlogi – Í vökulli áþján (Norma Evangelium Diaboli 2024)
1. Reikul vofa
2. Viðjar holdsins
3. Helgrindur
4.Dreyrrauði
5. Hvíldarsálmur
6. Iðrun og ótti
7. Úr iðramyrkri
8. Duftið eitt