Het Belgische blackmetalinstituut Enthroned zal altijd een speciale plaats in mijn zwartgeblakerde hart innemen. De tweede full-length, “Towards the skullthrone of Satan” (1997), belandde destijds als één van de eerste blackmetalreleases in mijn collectie en werd letterlijk grijsgedraaid. Net als het debuut “Prophecies of pagan fire” (1995) is ook dit een plaat waarmee Enthroned Belgische blackmetalgeschiedenis schreef.

Een eerste kantelmoment in de woelige levensloop van de band — getekend door de zelfmoord van drummer Cernunnos en een voortdurend komen en gaan van leden — kwam er met het vertrek van zanger/bassist en stichtend lid Sabathan na de release van “XES haereticum” in 2004. Gitarist Nornagest nam toen de microfoon over en stuurde Enthroned een meer serieuze, door occultisme doordrongen richting uit. Dat hoor je duidelijk op “Tetra karcist”, “Pentagrammaton”, “Obsidium” en “Sovereigns”: vier platen die elkaar in relatief sneltempo opvolgden, maar waarop de eigenheid van de band soms wat zoek raakte. De albums werden tevens onderling inwisselbaar.

Met “Cold black suns” (2019) werd opnieuw meer tijd genomen, en dat voelde je. De plaat was opvallend experimenteel voor Enthroned, maar je hoorde ook dat het een werkstuk van muzikale compromissen was. We waren dan ook niet verrast toen bleek dat gitarist/songschrijver Neraath, na bijna vijfentwintig jaar trouwe dienst en in aanloop naar nieuw werk, de band geruisloos had verlaten.

In tussentijd verhuisde bandleider Nornagest naar Noorwegen, herbronde zichzelf en trok met de Poolse snarenplukker T. Kaos een nieuwe songschrijver aan, die samen met drummer Menthor — inmiddels ook al dertien jaar deel van het meubilair — in Lvcifyre speelt. Zo luidt “Ashspawn,” de twaalfde langspeler, een derde tijdperk voor Enthroned in.

De negen tracks op “Ashspawn” maken meteen duidelijk dat Enthroned geen greintje agressie heeft verloren en nog steeds stug een eigen koers vaart, doorgaans tegen een rotvaart over schuimbekkende golven. Drummer Menthor jaagt het tempo stevig de hoogte in en fungeert als de ingenieuze motor van de band. Elke snareaanslag is messcherp hoorbaar, zelfs wanneer hij snoeihard doormept in songs als “Basilisk triumphant” en “Chysalid”.

Ook het titelnummer is een woest, ritueel geladen uitbarsting waarin vernietiging de weg vrijmaakt voor transcendentie. In vier intensieve minuten slingert het heen en weer tussen razende snelheid en strak gecontroleerde ritmiek, gedreven door meedogenloze drums en kronkelende riffs. Nornagest’s vocalen balanceren tussen bezwering en veroordeling, terwijl de muziek zelf aanvoelt als een vuurbad waarin vernietiging en wedergeboorte onlosmakelijk verweven zijn. “Raviasamin,” de eerste single, is eveneens een fel, ritueel geladen offensief vol ijzige riffs, bezwerende vocalen en explosieve ritmiek.

Slechts heel af en toe wordt het gaspedaal gelost. Dat gebeurt onder meer in “Ashen advocacy,” de acht minuten durende afsluiter op de reguliere editie. Het is een plechtig, traag opbouwend blackmetalritueel waarin oordeel, zuivering en hergeboorte centraal staan. Het nummer evolueert van dreigende percussie en dissonante riffs naar een allesverzengende climax, terwijl Nornagest’s gevarieerde vocalen de show stelen. Die zang staat vrij vooraan in de mix en klinkt in nummers als “Crawling temples” en het opvallend melodieuze “Stillborn litany” woest, briesend en ziedend. Er moest duidelijk heel wat uit het systeem geschreeuwd worden. Ook het wat meer experimentele bonusnummer “Assertion” dendert deels mid-tempogewijs voort op de dubbele basdrums van Menthor terwijl Nornagest nogmaals overtuigt met zijn naar Mortuus (Marduk, Funeral Mist) neigende vocale veelzijdigheid.

Sinds het vertrek van Sabathan zijn de composities minder “catchy” geworden, wat maakt dat meerdere luisterbeurten nodig zijn: de muziek ligt niet meteen gemakkelijk in het gehoor. Dat geldt opnieuw voor “Ashspawn“. Het album barst van rituele intensiteit, maar sommige nummers vloeien iets te veel in elkaar over. De variatie is beperkt, waardoor bepaalde composities minder goed blijven hangen, en hier en daar had wat meer risico nemen het geheel echt naar een hoger niveau kunnen tillen.

Desondanks is “Ashspawn” allerminst een slecht album — integendeel. Het doorzettingsvermogen van Nornagest is bewonderenswaardig, maar de nostalgische en emotionele impact van het oudste werk blijft onovertroffen. Enthroned schrijft echter nog steeds vanuit een diep brandend verlangen en “Ashspawn” is daar opnieuw een overtuigend bewijs van.

JOKKE: 84/100

Enthroned – Ashspawn (Season Of Mist 2025)
1. Crawling temples
2. Basilisk triumphant
3. Stillborn litany
4. Ashspawn
5. Raviasamin
6. Sightless
7. Chysalid
8. Ashen advocacy
9. Assertion (Bonus track)