Als het op muziek aankomt hanteer ik bepaalde stelregels voor mezelf, waar ik mij zo goed en zo kwaad mogelijk aan houd. Gezien ik op mezelf talloze releases over het hoofd zie heb ik mij voorgenomen om alles te luisteren wat mensen mij doorsturen of aanraden. Het kan gebeuren dat er enige tijd verstrijkt, maar luisteren zal ik. Zo ook doemde enkele weken nadat Jules dit “Ash in realms of stone icons” linkte,de albumhoes terug voor mijn geestesoog op, want de stijl van Mariusz Lewandowski is, na zijn werken voor Bell Witch, Mizmor, Atramentus en Jupiterian, uit de duizenden herkenbaar. “Ash in realms of stone icons” blijkt het debuut te zijn van Tómarúm, dat de vorige jaren reeds een demo en EP uitbracht, die mij helaas niet bereikten. Andere projecten waar het duo Kyle Walburn (gitaar en vocals) en Brandon Iacovella (gitaar, zang en contrabas) deel van uitmaken doen geen belletjes rinkelen, maar wanneer ik lees dat Arran McSporran van Virvum werd ingeschakeld om de fretless bas te doen ronken, Spencer Moore van Inferi de drums geselt, én dat de plaat bij Colin Marston (Krallice, Gorguts) werd ingeblikt, is mijn interesse méér dan gewekt.

Tómarúm wordt elders omschreven als progressive death metal en daar ben ik het eenvoudigweg niet mee eens. Te simpel. Op de Archieven staat dan weer het labeltje progressive black metal gekleefd, en hoewel dat misschien dichter bij de waarheid komt schiet ook die term schromelijk tekort. Hoewel er naar mijn mening meer black- dan deathmetalriffs in de muziek zitten leunt de plaat qua compositie, en zeker qua algemeen gevoel, duidelijk het zwartgeblakerde kantje op. Waaruit de prog death metal ‘invloed’ eigenlijk nog het meest naar voor komt, is de afgelikte mix die we in death metal vandaag vaak gewoon zijn (denk bijvoorbeeld aan een Ulcerate, Nero Di Marte of Aeviterne) en het basspel dat soms wel aan voorgenoemden doet denken. Vaak horen we een grondlaag die uit de onvervalste dode hoek aangewaaid komt, die gecompleteerd wordt met meer onheilspellend tremolospel. Waarin we beide genres uiteraard volmondig herkennen is het tempo, dat nagenoeg constant hóóg ligt. Ook durven de vocalen, die over het algemeen aan de middelhoge tot hoge kant liggen, wel eens de dieperik induiken richting een onvervalste grunt, en onder andere in “Where no warmth is found” krijgen we zelfs enkele momentjes aan zachte zang.

Het progressive kantje dan. Normaalgezien haak ik bij wijze van spreken al af bij de term alleen, maar goed, ik had beloofd te luisteren. Bij prog verwacht ik veel genres dooreen, jazz-invloeden, gekke arrangementen, en chaotische solo’s. Tómarúm komt zo goed als enkel met dat laatste af, maar slaat er ons (gelukkig) niet mee om de oren – in elk nummer valt wel notenbrij te horen, maar Kyle Walburn blijkt een verdomd begenadigd gitarist te zijn waardoor ze noch uit de toon vallen, noch vervelen. Ook is het basspel van Arran McSporran om duimen, vingers en desnoods ook tenen bij af te likken. Technisch en soundgewijs zit de plaat dus verdomd knap in elkaar, want door de moderne productie verzandt het geheel niet in een onbeschrijfbare geluidsbrij waar zelfs de grootste fan van Wulkanaz’ diskettes niets mee kan.

Ondanks het raggen, beuken, en technische versierinkjes zet Tómarúm volop in op sfeer in plaats van enkel de techniciteit z’n werk te laten doen (vandaar mijn afkeer van veel prog). Zo tappen de heren uit vele vaatjes, en lijken sommige leads bijna rechtstreeks vanuit de post-black geplukt. De akoestische intermezzi doen onze even ontspannen alvorens de volgende kolos (ja, elk nummer is minstens acht minuten) aan komt gestormd. Die lange nummers hebben als bijkomend pluspunt dat de plaat geen lukrake opeenvolging van ideeën is geworden, maar er tijd wordt genomen om op te bouwen en elke noot zijn plaats kent. In de kern van de zaak speelt Tómarúm proggy death metal waarbij voor sfeerschepping de post- en atmosferische blackmetalplatenkast wordt opengetrokken, en dat op een technisch fenomenaal hoogstaand niveau. Dat in deze plaat veel tijd is gekropen spat ervan af, en dit is nog maar de heren hun debuut! Zie, soms loont het om aanraders altijd een kans te geven, want “Ash in realms of stone icons” ligt al een maand ongeveer dagelijks op.

CAS: 91/100

Tómarúm – Ash in realms of stone icons (Prosthetic Records 2022)
1. Introspection I
2. Condemned to a life of grief
3. In this empty space
4. Introspection II
5. Where no warmth is found
6. As black forms from grey
7. Awake into eternal slumber