Blackmetalbands worden vaak geïnspireerd door de nacht, zowel muzikaal als thematisch. De nacht symboliseert mysterie, duisternis en eenzaamheid, wat goed aansluit bij de atmosfeer en filosofie van het door ons o zo geliefde genre. Bands behandelen vaak onderwerpen zoals natuur, dood, duisternis en het bovennatuurlijke waarbij de nacht als thema deze elementen versterkt. Nachtelijke beelden worden dan ook vaak aangewend om gevoelens van vervreemding en introspectie uit te drukken wat de muziek een extra laag mystiek en intensiteit meegeeft. De nacht wordt daarmee een metafoor voor het verkennen van innerlijke duisternis en het omarmen van onconventionele, vaak donkere ideeën.

Het Noorse Djevel besloot enkele jaren geleden een trilogie als ode aan de nacht op te nemen. Het eerste deel in het drieluik kreeg de titel “Tanker som rir natten” (“Gedachten die de nacht berijden”) (2021) aangemeten en was de eerste release met Kvitrim (o.a. Mare en Vemod) als nieuwe brulboei ter vervanging van Mannevond zodat die laatste meer tijd aan zijn eigen geesteskind Koldbrann kon spenderen. Het bleek een groeiplaat te zijn. Een jaar later volgde reeds het tweede deel “Naa skrider natten sort” (“Nu wordt de nacht zwart”), een prachtplaat die de nummer één positie in onze jaarlijst wist te bemachtigen. In de vorm van “Natt til ende” (“Nacht tot het einde”) zijn we nu wederom relatief snel bij het sluitstuk aangekomen.

De bezetting is over alle drie de delen intact gebleven met naast de reeds eerder vermelde Kvitrim, bandleider Trånn Ciekals op gitaar en heldere zang en drummer Faust (ex-Emperor) op drums. Het enige wat opvalt is dat de songtitels relatief korter zijn uitgevallen. De dynamische albumopener “Bespottelsen” zet meteen de duistere toon met diens meeslepen riffs, gepassioneerde vocalen en subtiele synths. “En vinter efter kommer” klinkt enorm dreigend en bevat vocalen die net nog een tikkeltje gevarieerder klinken door, naast de gevarieerde duivels rauwe keelklanken, ook met heldere koorgezangen uit te pakken wat een heidens en folky aura aan het nummer toevoegt. Het eerder compacte maar voorts pekzwarte “Ravnehymne” bevat dan weer cleane gitaarlijntjes die een onderhuids postpunkgevoel toevoegen, hoewel second wave black metal ontegensprekelijk het muzikale expressiemiddel is.

“Jesu lidelse” bulkt van de dynamiek en wordt wederom met heldere vocalen en een mooie dromerige synthmelodie opgesmukt die het contrast met de uitbarsting op het einde alleen maar groter maakt. “Under nattens fane i fandens prakt” is een vurige compositie met grootse toetsen en bezwerende zangkoren. De break met omineuze orgelgeluiden klinkt oppermachtig en Faust mag zich lekker uitleven met allerhande drumroffels. Het op piano en synths vertolkte “I skovaandsfavn” is met drie minuten speeltijd naar Djevel-begrippen aan de korte kant en vormt een weemoedig en melancholisch rustpunt alvorens de eeuwigdurende nacht ons zal opslokken. Daar waar op de voorganger geopend werd met “Naar taaken tetner“, het meest epische en langste nummer van die plaat, werd een gelijkaardige compositie nu tot op het einde opgespaard hoewel er in het op veertien minuten afklokkende titelnummer aanvankelijk wel hard van leer getrokken wordt. Naarmate dit slotnummer zich verder ontplooit, wordt het tempo gematigder en voegen heldere vocalen en verleidelijke synths wederom de nodige mystieke atmosfeer toe die minutenlang blijft opbouwen. En dat terwijl de screams net meer en meer bezeten beginnen klinken…

“Natt til ende” vormt een passend slot voor deze hymne aan de nacht en trekt de sterke lijn van “Naa skrider natten sort” verder. Met een kwartier minder speelduur is “Natt til ende” wat compacter uitgevallen, maar op drie kwartier tijd krijgen we nog steeds een kwalitatief sterk aanbod aan onversneden Noorse pure black metal met voldoende variatie en beklijvende hoogtepunten voorgeschoteld.

JOKKE: 89/100

Djevel – Natt til ende (Aftermath Music 2024)
1. Bespottelsen
2. En vinter efter kommer
3. Ravnehymne
4. Jesu lidelse
5. Under nattens fane i fandens prakt
6. I skovaandsfavn
7. Natt til ende