In welke kunst dan ook woedt het debat over integrité artistique – de vraag of de kunstenaar werkelijk gelooft in wat hij schept of er andere redenen ten grondslag liggen aan zijn productie. Iets scherper en wat meer in genretermen gesteld: kun je een band als sell-out betitelen of niet? Het Nederlandse Oculus Vacui, wat je er verder ook over denkt, meent het. Niet enkel verkondigt de promopraat magickal ritual practices als inspiratie voor de muziek, er komen ook een reeks termen voorbij die ik me vooral herinner van “Tiamtü” en het latere werk van Dissection. De band werkt zelfs aan een boek, waarin zij verdere uitleg verschaffen over de diepere betekenis van hun teksten en the demonic entities that inhabit the Qliphotic realm. Eerlijk gezegd, het scherpt mijn verwachtingen enkel maar aan: ik hou van muziek met een rituele tint, hier ten huize trekt zelfs al eens een monnik zijn gezalfde keel open.

De kern van de band, Void en Neshamah zijn me dan weliswaar onbekend, de aanwezigheid van drummer Omega, oftewel Thorns van Blut aus Nord, Acherontas, Darvaza et cetera, en Nordvargr, noise/ambientartiest en ooit nog keyboardist van Naer Mataron voorspelt eveneens niks dan goeds.

“The aethyr of Axziarg” zet in met een heel korte intro, repetitieve riffs, razende drums en een vuile, schelle krijszang. Dat alles in een gebalanceerde productie die ieder instrument exact evenveel plaats geeft waardoor het geheel donker en beklemmend klinkt. Je moet gaan zitten en luisteren, je laten omzwachtelen door de muziek. De stijl en presentatie mag dan heel anders zijn, het effect is niet ongelijk Voidsphere of de laatste Arkhtinn.

Het punt is dat men, wat andere bands wel eens durven vergeten, kleine variaties inbouwt. Jazeker, de drums donderen grotendeels rechtdoor, maar van zodra je je aandacht dreigt te verliezen wordt er een lekkere drumroll ingebouwd of rinkelen de cimbalen als tegen elkaar klikkende botten. Het gitaarwerk volgt dat patroon tot in de puntjes: men schuwt er niet voor terug om een riff een aantal keer te herhalen terwijl men er tegelijk voor oppast om er nooit één uit te melken.

De korte, roetzwarte interludes zorgen niet zozeer voor een adempauze – ze complementeren de song en blijven beperkt genoeg om de aandacht vast te houden. Het resultaat is bezwerend, hooghartig en beeldend.

De tweede en tegelijk laatste song, “Litany unto mortis Samealilith” is ontegensprekelijk de beste van de twee: de riffs zijn nog net iets venijniger, het drumwerk een vloeiende stroom van blastbeats, cymbaalwerk en een bas als een machinegeweer tijdens de slag bij de Somme. De plaat eindigt met een zowel eindeloos donkere als bloedmooie outro. Na een stevig aantal luisterbeurten wordt mijn mening enkel maar bevestigd: dit is hoe black metal hoort te klinken. Dit jaar dien ik nog geen eindejaarslijstje in, maar deze had in de top drie gestaan.

Er valt echter wel iets te jeremiëren: de kans dat u dit meesterwerkje in huis haalt is bitter klein. Uitgebracht op Goatowarex is er slechts een zeer beperkte oplage LP’s gedrukt, die ondertussen allemaal zijn uitverkocht. En dat vind ik persoonlijk erg jammer: ik wil het werk van Oculus Vacui – de voorgaande plaat “Alkahest” mag dan net iets onder het niveau van “Rites of the Sabbath” liggen, te versmaden is het alleszins niet – graag in huis halen.

BERT: 93/100

Oculus Vacui – Rites of the Sabbath (Goatowarex 2021)
1. The aethyr of Axziarg
2. Litany unto mortis Samealilith