De muzikale inspiratiebron van Ivar Bjørnson, sinds 1991 samen met Grutle Kjellson de drijvende motor achter Enslaved, staat duidelijk nog niet droog getuige het nagelnieuwe Heimdal, alweer de zestiende (!) langspeler van de band uit Bergen. De wiskundige wonders onder jullie hebben dan al snel uitgerekend dat Enslaved gemiddeld om de twee jaar met een nieuwe full-length voor de dag komt. Hou daarbij in gedachten dat de muziek van Enslaved sinds de millenniumwissel een heel pak experimenteler en progressiever is geworden, de teksten en het artwork steevast erg doordacht en haast conceptueel zijn en albums quasi steeds op een bovengemiddelde speelduur aftikken; Enslaved maakt het zich er met andere woorden nooit gemakkelijk van af.

De twee vorige langspelers “E” (2017) en “Utgard” (2020) waren platen die de nodige luisterbeurten en aandacht vroegen alvorens de klik uiteindelijk gemaakt werd, maar toch zal ik om een of andere reden zelden naar deze platen grijpen als ik Enslaved wil opzetten. Ook “Heimdal”, een titel die aanknoopt bij “Heimdalr” van Enslaved’s debuut “Vikingligr veldi”, is een album dat niet van meet af aan al haar geheimen prijsgeeft, maar gaandeweg toch weer de kwaliteit van de band – waarvan het resultaat groter is dan de som van de individuele leden – met een dike vette markeerstift onderstreept.

“Behind the mirror” start heel erg sfeervol dankzij het hoornspel van Wardruna’s Eilif Gundersen, de mystieke vinkingtoon is meteen gezet, waarna een groovende stonerachtige riff door de boksen schalt. De kernmerkende raspende strot van Grutle komt vrij laat voor het eerst piepen daar de heren eerst, en vergezeld van symfonische elementen, voluit de heldere zangkaart trekken. Met drummer Iver Sandøy, toetsenist Håkon Vinje en Grutle zelf heeft Enslaved natuurlijk drie gedegen zangers in de gelederen die over een prima cleane zangstem beschikken. Ook mixer Jens Bogren levert hier een vocale bijdrage.

De songs op “Heimdal” duren gemiddeld terug wat langer vergeleken met die op voorganger “Utgard”, maar het kwintet durft zich soms wel al eens te verliezen in zijn eigen spielerei. Hoewel ik de hallucinogene en op repetitiviteit gestoelde opzet van het heftige “Congelia” bijvoorbeeld best begrijp en de heren hier ook naar hun debuut hoor teruggrijpen, duurt het wat lang alvorens te begrijpen waar de band met dit nummer uiteindelijk naartoe wilt. Pas op, verre van een slechte compositie, zeker wanneer het nummer uiteindelijk dan toch openbarst en de vrijgekomen zuurstof heldere zang en een gitaarlead injecteren. Maar best een gewaagde keuze om dit lange en repetitieve nummer als tweede op de tracklist te plaatsen (maar het contrasteert wel mooi met de progressieve opener).    

“Forest dweller” laat de grootste muzikale spagaat op “Heimdal” horen daar het nummer bloedmooi en erg ingetogen met een catchy leadmelodie en akoestische gitaren start alvorens zich te verliezen in progressieve extreme metal incusief maniakale orgelsolo waarin de signature sound van Enslaved zich duidelijk laat optekenen. Ook hier weer een vocaal spektakel door alle verschillende zangstemmen en -stijlen die mooi samenkomen. “Kingdom” laat zich eveneens van twee verschillende kanten zien door enerzijds erg progressief voor de dag te komen, maar anderzijds ook een catchy heldere zangmelodie als kapstok en een sfeervol soort van gebed als rustpunt in te bouwen.  

“The eternal sea” voelt erg spiritueel aan en zou fans van een band als Psychonaut toch wel behoorlijk moeten kunnen aanspreken. De heldere zang is hier trouwens wederom om duimen en vingers bij af te likken. “Caravans to the outer worlds” draait als sinds 2021 mee daar het toen op de gelijknamige EP te vinden was. Het is nog steeds een nummer waar ik door zijn complexiteit en drukke karakter moeilijk vat op krijg hoewel de spacey stukken me wel degelijk kunnen bekoren.

Afsluiten doen de heren met het loodzware en doomy titelnummer dat door de zwaar vervormde basgitaar van Grutle soms wat aan Type O Negative doet denken en waarop heel wat zangsemmen te horen zijn waarvan de meest opvallende die van Ivar’s dochters, Silje Wergeland (The Gathering) en Einar Selvik (Wardruna) zijn. Halfweg lijkt het spoor even bijster te zijn totdat de draad weer opgepikt wordt voor een bezwerende finale die door typisch Enslavediaans riffwerk voortgestuwd wordt. Op mijn versie prijkt het bonusnummer “Gangandi”, dat het afsluitende titelnummer voorafgaat, een progressieve extreme wervelwind waarin echter ook de nodige ruimte is voor atmosferische passages en waarin alle bandleden zich weer volop op hun eigen instrument kunnen uitleven. Het loont de moeite een versie aan te schaffen waar dit extra nummer op te vinden is.

Variatie troef op “Heimdal”, maar toch ook weer typisch moderne Enslaved en terug een tikkeltje progressiever en psychedelischer vergeleken met “Utgard”. De zoveelste kwaliteitsplaat van deze klassebakken en de mooiste hoes uit hun uitgebreide discografie.  

JOKKE: 85/100

Enslaved – Heimdal (Nuclear Blast 2023)
1. Behind the mirror
2. Congelia
3. Forest dweller
4. Kingdom
5. The eternal sea
6. Caravas to the outer worlds
7. Gangandi (bonus track)
8. Heimdal