De afgelopen weken heb ik na anderhalf jaar oorverdovende stilte eindelijk terug bassen door mijn lijf voelen daveren. Met een magistraal Emperor en de pletwals die Alkerdeel heet op Alcatraz en het hondsbrutale Misþyrming op Metal Méan lijkt het concertseizoen terug geopend verklaard, en ik heb er alleszins fameus goesting in. Nog zo’n band die ik dringend eens op een podium moet zien staan is Fluisteraars, want me dunkt dat de epiek die de heren presenteren op hun vierde album, “Gegrepen door de geest der zielsontluiking”, in een livesetting wel eens heel goed tot zijn recht kan komen.

Voor het vorig jaar verschenen “Bloem” had het Gelderse duo een dikke vijf jaar nodig, maar “Gegrepen…” verschijnt reeds een luttele achttien maand later. Opnieuw heeft Fluisteraars een nieuw logo, dat ditmaal wat aan het oude logo van Bekëth Nexëhmü doet denken. Opnieuw verschijnt de tape via Haeresis Noviomagi, en naar goede gewoonte verzorgt Eisenwald de vinyluitgave. Bij die laatste zijn er trouwens niet enkel kleurvarianten (rood en geel) van de plaat zelf, maar ook de kleur van de albumhoes, waarop een knoestige boomstam prijkt, verschilt. Choose wisely!

Waar “Bloem” een avontuurlijke plaat was die barstte van de eclectische invloeden gaat het er op het drie nummers tellende “Gegrepen…” terug wat meer minimalistisch aan toe. De band nam het gehele werk op drie dagen tijd op – elke dag een nummer – waarbij telkens maar één take werd opgenomen per instrument. Resultaat: een meer bare bones aanpak en sound. “Gegrepen…” klinkt meer rechttoe rechtaan, ontdaan van al te veel franjes, impulsiever en animalistischer. Dit wordt meteen duidelijk wanneer de tromroffel die opener “Het overvleugelen der meute” inzet haast meteen ontaardt in een snedige riff die ons bij de keel grijpt en zanger Bob Mollema ons meteen en bijna wanhopig bij het haar sleurt. Geen synths en overdubs die het album opsmukken deze keer, trouwens.

De messcherpe gitaarsound komt perfect tot zijn recht in het sfeervolle “Brand woedt in mijn graf”, waarbij Mollema het nummer in gang trapt met een monumentale krijs die nog lang blijft nazinderen en ook verderop meer DSBM-achtige regionen van het vocaal spectrum verkent. Kleine zijsprong: ten opzichte van de voorganger erger ik mij trouwens een pak minder aan het accent van de nog steeds in het Nederlands vertolkte teksten! Fluisteraars moet het op “Gegrepen…” vooral hebben van lang uitgesponnen passages die zowel in vervoering brengen, af en toe wanhopig klinken en vooral een etherische schoonheid aan de dag leggen – bijna verheven. Wie weet vloeit hier wat inspiratie van Solar Temple, waar instrumentalist Mink Koops ook actief is, over? De tribalistische tromroffel die het openingsnummer ten einde laat lopen doet er alvast wat aan denken.

De pièce de résistance van deze nieuwe langspeler is echter toch wel de kolossale afsluiter “Verscheuring in de schemering”, dat afklokkend op iets meer dan twintig minuten de langste compositie van Fluisteraars ooit is, en wat voor één. Nadat we de korte intro krijgen die het nummer in plaats van het album opent bouwt een eenzame, naar de achtergrond gedrukte gitaar langzaam op tot er opnieuw een stroom gestage blastbeats (het tempo ligt op het hele album stelselmatig hoog) een opgefokte riff voorwaarts stuwt die ons meeneemt op een traag ontvouwende reis, tot deze na een climax rond de zesde minuut abrupt stilvalt en plaats maakt voor het eerste echte rustpunt in het album. Heldere gitaren leiden tot een vederlicht instrumentaal midtempo stuk, dat ruimte laat om de hartslag terug te laten dalen en de ademhaling rustig te krijgen – bijna een trademark van de huidige Haeresis Noviomagi cirkel. Dromerig, rustgevend, warm. Drie minuten later lijkt het haast alsof er een nieuw nummer zit aan te komen, maar het blijkt een omzwaai te zijn. Enkele minuten lang krijgen we experimentele percussie en gitaarfeedback – het minimalistische uit de promomail was niet gelogen – alvorens Fluisteraars de eindspurt inzet en in schoonheid maar vooral intens eindigt. Nu zijn die tribalistische drumtussenstukjes zoals ze ook in de liveset van Solar Temple op Roadburn werden gebracht iets minder aan mij besteed, maar gelukkig wordt het niet al te lang uitgerokken.

Uiteindelijk toont Fluisteraars opnieuw een ander facet van hun muzikale ontdekkingstocht, dit keer één die heil zoekt in een less is more aanpak die hen bijzonder goed afgaat. Na het vele geëxperimenteer op het fantastische “Bloem” achtten de heren het blijkbaar tijd om impulsiviteit terug op de voorgrond te plaatsen en dat resulteert in een dik halfuur aan opgejaagde, soms frêle maar vooral sfeervolle black metal waarin dynamiek en flow primeren en er geen doordachte omwegen of fancy toeters en bellen te bespeuren vallen. Benieuwd om te zien welke kant de Nederlanders met hun volgend materiaal opgaan, want dat ze nooit tweemaal hetzelfde kunstje ten tonele brengen staat als een paal boven water.

CAS: 83/100

Fluisteraars – Gegrepen door de geest der zielsontluiking (Eisenwald & Haeresis Noviomagi 2021)
1. Het overvleugelen der meute
2. Brand woedt in mijn hart
3. Verscheuring in de schemering