In april 2020 hadden we een gesprek met The Specter van ondermeer Vaal en Ravenzang waarin hij aangaf zowel muzikaal als tekstueel niet meer achter Vaal’s debuutlangspeler “Geesten van de verlorenen” te staan. Eén langspeler, twee rehearsal demo’s (“Ondood” en “Rehearsal“) en één EP later, hield de man Vaal spijtig genoeg helemaal voor bekeken. En als we de Metalen Archieven mogen geloven zette hij ook een stap terug bij Ravenzang en werden Tirgûl en Wyvern in het vriesvak gestoken. Gelukkig gaan Blood Tyrant en Old Tower wel nog door! Nu, liefhebbers van Vaal moeten niet zitten treuren want in de vorm van Fír herrees vorig jaar de spirituele opvolger van Vaal. En met dit éénmansproject werden op korte tijd maar liefst vijf releases uitgebracht. Fír’s levensloop startte met twee demo’s (“Dodemanswoud” en “De hellekerkers“) waarna in snel tempo de EP “Knoken & bloed“, de derde demo “Vervloekt” en een split 7 inch met Erscheinung volgden. De eerste twee demo’s bezitten we spijtig genoeg niet fysisch – bij deze een warme oproep aan eenieder die ons daarmee kan helpen – maar “Dodemanswoud” leidt wel een digitaal leven; de laatste drie releases – voor het grootste deel volgens de goeie ouwe DIY-stijl in mekaar geknutseld – konden we gelukkig wel op de kop tikken. Hieronder een waardeoordeel van vier vijfde van de Fír releases die in 2022 uitkwamen.

Laat ons beginnen bij het begin met “Dodemanswoud” waarop The Specter – nu omgedoopt tot Fír – een ondoordringbaar en muzikaal gitzwart bos heeft opgetrokken waardoor we zes tracks lang geestloos ronddwalen. Het zwartmetaal is van rauwe en traditionele makelij, kreeg in de dampkerker Arnheim een obscure en scherpe productie aangemeten en is doorspekt met de nodige mystieke, maar serene ambient. Vanaf de eerste grafdelvende spadesteek worden we om de oren geslagen met geselend gitaarwerk en de zweep gaat er zo nu en dan goed op, hoewel er doorgaans eerder mid-tempo gemusiceerd wordt waarbij de muziek dan een meer repetitief en bedwelmend patroon aanneemt. Mooie voorbeelden van dat laatste zijn het Burzumeske titelnummer en het instrumentale “Geestloos dwalend” waarbij een subtiele keyboardmelodie voor een leidende hand doorheen de duisternis zorgt. Fír schreeuwt regelmatig de ziel uit zijn lijf en opteert op tijd en stond voor heldere verhalende vocalen. Voer voor fans van Gorgoroth en oude Burzum.

Opvolger “De hellekerkers” dienen we noodgedwongen aan de kant te laten, dus over naar “Knoken & bloed” waarop twee tracks prijken. “Knoken…” wordt door ambientgeluiden ingeluid terwijl “Bloed…” dan weer een ambientoutro aangemeten kreeg. De sound en structuur van de riffs doen hier eerder aan oeroude Enslaved en oude Immortal denken. Lekker guur, grimmig en aan het einde van “Knoken…” ook een tikkeltje monotoon. Fír gaat er in beide tracks met gestrekt been in maar de muzikant weet zich nadien eigenlijk ook mid-tempo en zelfs down-tempo goed uit de slag te slaan. De meer rockende riffs van “Bloed…” doen het hoofd mooi op en neer bewegen, maar evengoed krijgen we ook een langgerekte slepende leadpartij voorgeschoteld. Twee tracks voor de puristen der zwarte metalen die niet vervelen!

Op de derde demo “Vervloekt” huizen drie composities die wederom met traditionele en relatief simpele bouwstenen in mekaar gezet werden, maar ambient ontbreekt hier. De sound is wat dieper vergeleken met de twee voorgaande releases die onder de loep genomen werden, maar dat kan ook aan het feit liggen dat ik een ander paar boxen gebruik om tapes af te spelen, vergeleken met mijn set-up voor vinyl en digitaal. “De duivel’s kunst” bezit een droevig aura door de treurende mineurmelodieën van gitaar en keyboard die doorheen de song glooien. “Onheilig bloed” is dan weer een track waarin het gaspedaal wat langer ingedrukt blijft, hoewel het ondertussen duidelijk moge wezen dat Fír graag met verschillende tempo’s en snelheden binnenin een song speelt. Tussen het begin en einde van één en hetzelfde nummer ligt dikwijls een groot verschil in gevoel, atmosfeer en type riff, en toch vloeit alles goed in mekaar over en voelen de composities niet krampachtig aan. Het grotendeels trage, slepende, spooky en bezwerende titelnummer scoort op deze demo het beste. Maar ook hier bouwde Fír weer enkele dynamische hooks in.

De laatste release die we onder handen nemen, verscheen op de afgelopen winterzonnewende en is een split 7 inch met Erscheinung, het éénmansproject van Kobold, waar we ook al enkele releases van beoordeelden zoals de “Introductie in de laaglandse mysteriën” EP, debuutlangspeler “Gelderse nachtsagen” en “De spokerij” EP. Eenzelfde release delen met Fír lijkt puur muzikaal gezien misschien een gek idee, maar au fond grossieren beide projecten in obscure and koude black metal die de donkere kant van de natuur en oude folklore belicht. Alleen komt die er bij Erscheinung wat meer verwrongen en eigenwijzer uit. In plaats van beiden enkel een individuele track aan te leveren zijn beide heren als gastverschijning op mekaars nummer te horen. Erscheinung’s “Katuilen” neigt door zijn pompende basnoten, stoïcijnse drumbeat, cleane gitaarmelodieën en mix van onmenselijke kreten en zwaar galmende heldere vocalen heel hard naar een zwartgeblakerde lofi vorm van post-punk. Lekker catchy en experimenteel! Experimenteren is niet aan Fír besteed maar het cleane gitaarspel en de heldere zang en verhalende vocalen die tussen het conventionele zwartmetaal opduiken, zorgen wel voor een muzikale link met Erscheinung. Tevens krijgt de basgitaar wat meer aandacht, daar waar die op de eerdere releases me soms wat ontgaat. Coole split waarop traditie en experiment hand in hand gaan.

Eindoordeel: Met Fír is The Specter een nieuw blackmetalproject begonnen dat op korte tijd al heel wat interessants liet horen, tenminste als je je zwartmetaal het liefst volgens traditioneel receptuur verorbert en tevens niet vies bent van wat duistere ambient. Benieuwd naar wat er dit jaar nog allemaal gaat volgen!

Fír – Dodemanswoud (Zwartkunst Smederij 2022)
1. Grafdelving
2. Teken in schors
3. Martelaarskloof
4. Dodemanswoud
5. Geestloos dwalend
6. Afbraak

JOKKE: 82/100

Fír – Knoken & bloed (Zwartkunst Smederij 2022)
1. Knoken…
2. Bloed…

JOKKE: 80/100

Fír – Vervloek (Zwartkunst Smederij 2022)
1. De duivel’s kunst
2. Onheilig bloed
3. Vervloekt

JOKKE: 81/100

Erscheinung/Fír – Katuilen/Sintel (Zwartkunst Smederij/Katuil Producties 2022)
1. Erscheinung – Katuilen
2. Fír – Sintel

JOKKE: 85/100 (Erscheinung: 86/100; Fír: 84/100)